بازنمایی مفهوم «رهبری‌آموزشی» در مقالات منتشر شده مجلات حوزه علوم تربیتی

توصیف و تفسیر چگونگی فهم پژوهشگران و کارورزان حوزۀ مدیریت آموزشی از مفهوم «رهبری‌ آموزشی» در مقالات منتشر شده در مجلات علوم تربیتی، شناسایی موضوعات و رویکردهای مورد استفاده از سوی نویسندگان جهت مطالعه این مفهوم، هدف اصلی مقاله است. یافته‌ها نشان داد که حدود 89 درصد از مقالات موردبررسی، با رویکردهای اثبات‌گرایانه و روش‌های کمّی به انجام رسیده‌اند. در فراتحلیل کیفی مقالات مشخص‌گردید که الگوهای رهبری مختلفی مانند رهبری تحولی، توزیعی، اخلاقی، امنیت‌مدار، درسی، معنوی و خدمتگزار مورد مطالعه قرار گرفتند که با آنچه در مرزهای مفهومی دانش در مطالعات خارجی وجود دارد، مطابقت داشت. برخی از الگوها نیز به نظر می‌رسد بیش از آن‌که تحت تاثیر موضوعات حوزه در سطح فراملی باشند، بیشتر از فرهنگ و باورهای ارزشی جامعه اسلامی ایرانی متاثر بودند. هم‌چنین برخی الگوهای نوین رهبری مانند رهبری عدالت‌محور، فناورمحور و رهبری تعلیم ‌و ‌تربیت‌محور، با وجود محبوبیت کنونی نزد محققان خارجی، هنوز مورد توجه پژوهشگران داخلی قرار نگرفته‌اند. تحلیل‌ها نشان داد که رهبری آموزشی با دامنه‌ای از تغییرات در محتوا، الگوهای نوشتاری، و پارادیم‌های پژوهشی در چند سال اخیر روبرو شده که گویای نوعی حرکت به سمت نشاط فکری و بالندگی حوزه ‌است. به این‌معنی که رهبری ‌آموزشی از موضوعی بین‌المللی با پس‌زمینه‌ای در نظریات سازمانی و نویسندگان مرد تک نفره، به مبحثی تبدیل شده که در نشریات داخلی علوم‌تربیتی مقالاتی نسبتاً فراوان با راهبردهای متفاوت‌تر، چند نویسنده و با مشارکت زنان پژوهشگر مشاهده می‌شود. به موازات این تغییرات مثبت، کاهش مشارکت کاروزران در نوشتن مقالات احساس می‌شود.

REPRESENTATION OF THE CONCEPT OF EDUCATIONAL LEADERSHIP IN THE PUBLISHED ARTICLES OF JOURNALS IN THE FIELD OF EDUCATION

IntroductionThis paper aims to to describe and interpret of how researchers and practioners understand the concept of &educational leadership& in their published articles in relevant refereed research journals on educational studies towards identifying major issues and approaches were applied by the authors to tackle the concept of educational leadership.MethodUsing interpretivecritical approach and a qualitative metaanalysis strategy,‌ researchers were trying to answer research questions. The research scope was all aritcles in the field of educational leadership which have been published in Iranian research journals respectively. According to the agreed criteria, 62 quite relevant papers were selected and analyzed qualitatively.ResultsThe findings on the applied research strategies showed that about 89% of the reviewed articles were conducted quantitatively via the positivist approaches. It was also seen that different leadership patterns such as transformational leadership, distributional, moral security, spirituality, and servant have been taken into account by the studied cases showing that they were in line with current international practices. It seems that some leardership patterns have been influenced by the Islamic culture and values rather than relevant international theoretical issues. Additionally the findings indicated that despite the importance has been given to some modern leadership patterns such as justicecentered leadership, technologyorientation, and instructional leadership by foreign researchers, these patterns have not yey been addressed by Iranian researchers. Further analysis showed that the concept of educational leadership and its content, patterns of writing and research paradigms have been changing increasingly in recent decades resulting in some kind of intellectual flourishing. As a result, despite its limited scope as an international subject heavely rooted in organizational ideas and male singleperson writers, it has been transformed to a multifaceted topic in which not only the number of published articles has been sharply increased but also the number and combination of authors in particular female authors and contributers has increase too. Along with these positive changes, it seems that the contribution of young researchers in publishing articles is reduced.DiscussionThe findings emphasize the role of the editors and the monitoring committees for publications in the Ministry of Science, Research and Technology in examining the content of specialized educational management journal and preventing the unplanned extension of topics beyond the boundaries of the field. It also emphasizes the role of supervisors and advisors in universities and education providers to encourage graduate students to focus on leadership issues in schools in order to