بررسی تجارب زیسته تعلل ‏ورزی تحصیلی در دانش‌آموزان متوسطه

گرایش به موکول نمودن فعالیت های یادگیری به آینده به عنوان یک دلیل مهم برای عملکرد تحصیلی پایین در بین دانش آموزان تلقی می شود. تعلل‏ورزی تحصیلی پدیده‏ی پیچیده‏ای است و با وجود پژوهش‏های متعدد هنوز در خصوص مولفه‌های آن در بین صاحب‏نظران توافق حاصل نشده است. پژوهش حاضر با هدف کشف عوامل زمینه‏ای، فرایندی و پیامدی تعلل ورزی انجام شد. در پژوهش فعلی از روش نظریه زمینه‏ای ویرایش کوربین و اشتراوس (2008) استفاده شد. 30 نفر از دانش آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 96-95 به روش نمونه‌گیری هدف‏مند و نظری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، مصاحبه‌های نیمه سازمان‌یافته اجرا شد. در طی این فرایند کدگذاری باز و محوری انجام گرفت و طبقات مربوط در الگوی پارادایمی یعنی زمینه، فرایند و پیامد مشخص شدند. سپس در مرحله‌ی کدگذاری انتخابی، طبقه‌ی مرکزی یا مضمون اصلی پژوهش استخراج گردید. یافته‏های پژوهش 12 مضمون اصلی و 33 مضمون فرعی را بر اساس الگوی پارادایمی مشخص ساخت. در حوزه‌ی زمینه، ساختار نظام آموزشی، عوامل مربوط به معلم، همسالان، تکلیف، والدین و صفات فردی؛ در فرایند، ضعف در برنامه‌ریزی و مدیریت زمان، ذهن‌آگاهی پایین و تاخیر در انجام تکلیف و در نهایت پیامدهای تحصیلی و عاطفی استخراج شدند. طبقه‏ی مرکزی استخراج‌شده نگرش ابزاری به یادگیری بود. طبقه مرکزی زمینه را به فرایند ارتباط داده و پیامدهای تعلل ورزی را قابل‌درک‌تر می‏سازد . نتایج این مطالعه مولفه‌های مربوط به تعلل‌ورزی تحصیلی را در چارچوب نظریه زمینه‌ای مشخص ساخت. بر اساس این الگو، پیشنهادهایی در حوزه‌های مختلف برای مسئولان نظام آموزشی، معلمان، والدین و دانش‌آموزان ارائه شده است.