بررسی تغییرات نقطه‌ی انجماد و تحمل سرما در افراد بالغ زمستان‌گذران شته‌ی Brevicoryne brassicae (Hem.: Aphididae) در تهران

شته‌ی مومی کلم، brevicoryne brassicae (l.)، یکی از مهم‌ترین آفات گیاهان خانواده‌ی چلیپاییان است که خسارت فراوانی را به انواع کلم و کلزا وارد می‌آورد. این آفت در زمستان قادر به تغذیه و تولیدمثل روی کلم‌های زینتی بوده و جمعیت‌های انبوهی را روی این گیاهان ایجاد می‌کند. به منظور تعیین میزان تحمل به سرما در جمعیت‌های زمستان‌گذران این شته، افراد بالغ ‌به‌صورت ماهیانه طی فصول پاییز و زمستان 1388 از روی کلم‌های کاشته شده در مزرعه‌ی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس جمع‌آوری شد و نقطه‌ی انجماد و میزان بقا در دماهای زیر صفر درجه‌ی سلسیوس به مدت 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. میانگین نقطه‌ی انجماد از 46/0 ± ‌9/23- درجه‌ی سلسیوس در آبان ماه تا 34/0 ± ‌8/19- درجه‌ی سلسیوس در اردیبهشت ماه در نوسان بود. 70 تا 95 درصد از افراد بالغ جمع‌آوری‌شده در تمام ماه‌ها به‌راحتی قادر به تحمل دمای 5- درجه‌ی سلسیوس برای مدت 24 ساعت بودند. درصد بقا افراد بالغ تیمار‌شده در دمای 10- درجه‌ی سلسیوس در مهر و آبان ماه حدود 55 درصد به‌دست آمد که در آذر ماه به 87 درصد افزایش یافت. دمایی که در مدت 24 ساعت سرمادهی، 80 درصد افراد جمعیت ازبین می‌روند (lt80) در اردیبهشت‌ماه 32/11- درجه‌ی سلسیوس بود که این میزان کم‌ترین میزان تحمل افراد بالغ شته‌ی مومی کلم به سرما را نشان می‌دهد. در‌حالی‌که مقدار lt80از آذر تا بهمن ماه (به‌ترتیب از 81/13- تا 79/14- درجه‌ی سلسیوس) به پایین‌ترین حد و یا به عبارت دیگر به بالاترین میزان تحمل به سرما در طول دوره‌ی زمستان رسید. نتایج نشان می‌دهد که این حشره علی‌رغم فعالیت و تولید مثل در طول زمستان، پتانسیل و ظرفیت تحمل بالایی در برابر سرما دارد و همواره تهدیدی برای ایجاد جمعیت‌های انبوه روی محصولات بهاره در اول فصل می‌باشد.