ارزیابی حساسیت مراحل پوره‌ی سن اول و حشره‌ی بالغ سفید‌بالک گلخانه، Trialeurodes vaporariorum (Hemiptera: Aleyrodidae)، به حشره‌کش‌های نیونیکوتینوییدی در شرایط آزمایشگاهی

سفید‌بالک گلخانه، (westwood) trialeurodes vaporariorum، آفتی است که به‌خوبی در کشت‌های گلخانه‌ای گسترش پیدا کرده است و یکی از آفات مهم گلخانه‌ای در جهان می‌باشد. با توجه به تعداد نسل زیاد و پتانسیل مقاومت به آفت‌کش‌ها در سفید‌بالک‌ها، بررسی و تحقیق در مورد حشره‌کش‌های پرکاربرد از جمله ترکیبات نیونیکوتینوییدی برای یافتن حشره‌کش‌های مناسب‌تر ضرورت دارد. در این تحقیق، سفید‌بالک‌ها از گلخانه‌ای در محلات از روی گیاه ژربرا جمع‌آوری و روی بوته‌های توتون در آزمایشگاه، در دمای حدود 2‌ ± 25 درجه‌ی سیلسیوس، رطوبت نسبی 5‌ ± 60 درصد، دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شدند. حساسیت سفید‌بالک گلخانه به چند حشره‌کش نیونیکوتینوییدی شامل ایمیداکلوپرید sc35% (کنفیدور)، تیامتوکسام sc21.6% (آکتارا) و دینوتفوران sg20% (استارکل) روی حشرات بالغ و پوره‌ی سن اول به‌وسیله‌ی آزمایش‌های زیست‌سنجی از نوع غوطه‌ور‌کردن برگ‌های آلوده مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی حساسیت و درصد تلفات حشرات بالغ 24 ساعت پس از تماس آن‌ها با برگ‌های تیمار‌شده انجام گردید. مقدار lc50 به‌دست‌آمده‌ی حشره‌کش‌های ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و دینوتفوران در آزمایش‌ها به‌ترتیب 48/130، 89/52 و 55/93 پی‌پی‌ام بر اساس ماده‌ی موثره تعیین گردید. نتایج نشان داد که حشرات بالغ بیشترین حساسیت را به تیومتوکسام دارند و پس از آن به‌ترتیب دینوتفوران و ایمیداکلوپرید قرار می‌گیرند. ارزیابی حساسیت و درصد تلفات پوره‌ی سن اول 72 ساعت پس از تماس آن‌ها با برگ‌های تیمار‌شده انجام شد. مقدار lc50 حشره‌کش‌های ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و دینوتفوران در آزمایش‌ها به‌ترتیب 65/26، 62/12 و 48/15 پی‌پی‌ام بر اساس ماده‌ی موثره تعیین گردید. براساس نتایج به‌دست‌آمده، تمامی حشره‌کش‌های آزمایش‌شده روی پوره‌ی سن اول سفید‌بالک گلخانه خاصیت سمی بیشتری نسبت به حشرات بالغ داشتند و حشره‌کش تیامتوکسام در بین حشره‌کش‌های نیونیکوتینوییدی، روی دو مرحله‌ی‌ پوره‌ی سن اول و بالغ سفید‌بالک گلخانه سمی‌ترین بود. همچنین، حشره‌کش‌های دینوتفوران و ایمیداکلوپرید نیز در کنترل پوره‌ی سن اول و حشره‌ی بالغ موثر بودند.