پاسخ بویایی زنبور پارازیتویید (habrobracon hebetor (say به helicoverpa armigera (hünber) و دو گیاه میزبان آن

ترکیبات فرار شیمیایی متصاعد شده از حشرات گیاه خوار و گیاهان آسیب دیده توسط آن ها نقش بسیار مهمی در رفتار جستجوگری زنبورهای انگل‌واره ایفا می کنند که منجر به تعیین محل دقیق میزبان توسط آن ها می شود. در این مطالعه، پاسخ بویایی زنبور انگل‌واره  habrobracon hebetor، به رایحه های لارو شب پره، helicoverpa armigera hünber، فضولات لاروی، گیاهان میزبان شامل گوجه فرنگی و سنبله ذرت سالم و آلوده بوسیله بویایی سنج دو طرفه y در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، زنبورهای انگل‌واره به طور معنی داری به ترکیبات فرار آزاد شده از لارو سن پنجم  h. armigeraو فضولات آن جلب شدند. همچنین در مقایسه پاسخ زنبورها به لارو سن پنجم h. armigera با گوجه فرنگی آلوده و ذرت آلوده به لارو h. armigera به ترتیب 71.74 و 68.09 درصد از زنبورها بازوی منتهی به لاروسن پنجم میزبان را انتخاب کردند. رایحه های میوه گوجه فرنگی و سنبله ذرت سالم برای زنبور انگل‌واره h. hebetorجلب کننده نبود. همچنین در پاسخ زنبور به رایحه فضولات لارو که با دو گیاه میزبان متفاوت تغذیه شده بودند، اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج بیانگر این است که رایحه فضولات لاروی و لارو سن پنجم شب پره  h. armigera مهم ترین عامل جلب کننده زنبور انگل‌واره  h. hebetorمی باشند.

Olfactory response of Habrobracon hebetor (Hymenoptera: Braconidae) to Helicoverpa armigera and its two host plants

The volatiles emitted by herbivorous insects and herbivoredamaged plants play an important role in foraging behaviour of parasitoids that lead to host location of parasitic wasps. The olfactory response of Habrobracon hebetor (Say) (Hymenoptera: Braconidae) to volatile compounds of larvae and larval faeces of Helicoverpa armigera (Hünber) (Lepidoptera: Noctuidae), corn ear and tomato fruits both infested and uninfested by cotton bollworm was studied using a double sided Yshaped olfactometer in laboratory conditions. Results showed that parasitoid wasps were significantly more attracted to compounds emitted by larvae and larval faeces of the cotton bollworm. Response of parasitoid wasps to volatiles of larvae in comparison with infested tomato and corn ear indicated that 71.74% and 68.09% of wasps were attracted to odors of host larvae, respectively. Wasps did not show response to the odors released from uninfested tomato fruit and corn ear. There was no significant difference in attraction of parasitoid wasps to faeces of larvae that fed on tomato and corn ear. Our results indicated that volatile compounds produced by fifth instar larvae and larval faeces of H. armigera are important agents for attracting parasitoid wasps.