سمیت حاد و مزمن اسانس کاکوتی چندساله ziziphora clinopodioides و آنغوزهferula gummosa علیه شبپره هندی plodia interpunctella (lepidopters: pyralidae)

تشدید نگرانی های حاصل از مصرف آفت کش های شیمیایی باعث شده تا پژوهشگران دنیا به دنبال راه کارهای جدید برایکنترل حشرات آفت باشند. اسانس های گیاهی میتوانند به عنوان یکی از ایمن ترین جایگزین های آفت کش های شیمیایی درنظر گرفته شوند. در پژوهش حاضر، سمیت کشندگی و زیرکشندگی اسانس کاکوتی چندساله و آنغوزه روی شبپره هندیمطالعه شد. نتایج زیست سنجی ها نشان داد که مقادیر برآوردشده 50lc اسانس کاکوتی و آنغوزه علیه تخمهای یکروزه بهترتیب 98 / 96 و 82 / 49 میکرولیتر بر لیتر هوا و روی تخمهای چهارروزه به ترتیب 86 / 40 و 91 / 38 میکرولیتر بر لیتر هوابود. مقادیر 50lc اسانس کاکوتی و آنغوزه روی لاروهای سن اول به ترتیب 12 / 10 و 49 / 7 میکرولیتر بر لیتر هوا و رویلاروهای سن پنجم به ترتیب 11 / 34 و 66 / 12 میکرولیتر بر لیتر هوا برآورد شد. همچنین، اسانس کاکوتی با 50lc معادل / 25 میکرولیتر بر لیتر هوا در مقایسه با اسانس آنغوزه با 50lc معادل 72 / 28 میکرولیتر بر لیتر هوا از سمیت بیشتری علیهحشرات کامل این شبپره برخوردار است. بر اساس میزان 50lt برآوردشده، میزان دوام اسانس کاکوتی و آنغوزه علیهحشرات بالغ به ترتیب 31 / 6 و 56 / 7 روز بود. افزایش غلظت اسانس ها منجر به افزایش معنیدار میزان بازدارندگی تخمریزیشد. همچنین، نتایج آزمایش های خون شناسی نشان داد که با افزایش غلظت اسانس و زمان اسانس دهی تعداد کل سلول هایخونی لاروهای یک روزه سن پنجم به طور معنیداری کاهش یافت. بهطور کلی، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اسانسکاکوتی و آنغوزه از سمیت تنفسی قابل توجه ی علیه شب پره هندی برخوردار هستند. همچنین میزان حساسیت مراحل مختلفرشد و نمو این حشره به اسانس های مورد آزمایش، اختلاف معنی داری با یکدیگر دارد.