بررسی شاخص‌های تغذیه‌ای کرم میوه گوجه‌فرنگی ‌ Helicoverpa Armigera (Hubner, 1808) (Lepidoptera: Noctuidae) روی‌ ده رقم گوجه‌فرنگی

عملکرد تغذیه‌ای لارو (helicoverpa armigera ( hübner (مراحل لاروی چهارم، پنجم و ششم) با تغذیه از میوه سبز نارس ارقام مختلف گوجه فرنگی ( ارس، اترک، کورال، ریوگراند، موبیل، سیوند، سوپر موبیل، سوپر چف، سوپر کویین و سوپر اوربانا) تحت شرایط آزمایشگاهی دمای 1±26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. بیش‌ترین و کم‌ترین مقادیر هضم شوندگی غذا (ad)  در لارو سن چهارم به ترتیب روی ارقام اترک (0/026 ±  98/239  درصد) و سوپرچف  (0/056 ±  95/733 درصد) بود. بیش‌ترین مقادیر نرخ رشد نسبی (rgr) و نرخ مصرف نسبی (rcr) لارو سن پنجم در رقم موبیل به ترتیب با 0/038± 0/316 و 0/669 ± 7/369 میلی‌گرم بر میلی‌گرم بر روز ثبت شد. بیش‌ترین مقدار هضم شوندگی غذا (ad)  در لارو سن ششم با 0/114 ± 96/264 درصد در رقم سوپرچف و کم ترین آن در رقم سوپرکویین به میزان 0/120 ± 92/349 درصد برآورد گردید. بالاترین مقدار بازدهی تبدیل غذای بلعیده شده (eci) و بازدهی تبدیل غذای هضم شده  (ecd)مجموع سنین لاروی مربوط به رقم ریوگرند هد (به ترتیب با 0/093 ± 4/364 و 0/105 ± 4/593 درصد) و پایین‌ترین این مقادیر در رقم سوپر اوربانا (به ترتیب با 0/021 ± 3/034 و 0/022 ± 3/187 درصد) مشاهده شد. نتایج شاخص‌های تغذیه‌ای و تجزیه خوشه‌ای مشخص کرد که در بین ارقام مورد آزمایش، ارقام سیوند و سوپرکویین برای تغذیه h. armigera نامناسب بودند.

Nutritional indices and food utilization of tomato fruit worm, Helicoverpa armigera (Hubner, 1808) (Lepidoptera: Noctuidae) on ten tomato cultivars

Nutritional performance of the larval stages (fourth, fifth, and sixth instars) of Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) on unripe green fruit of ten tomato cultivars, including ‘Aras’, ‘Atrak’, ‘Korall’, ‘Mobil’, ‘Rio Grande Hed’, ‘Sivand’, ‘Super Chief’, ‘Super Mobil’, ‘Super Queen’ and ‘Super Urbana’, was studied at 26±1°C, 60±10% RH and a photoperiod of 16:8 L:D. Approximate digestibility values of the fourth instar larvae were highest (98.239±0.026%) and lowest (95.733±0.056%) on ‘Atrak’ and ‘Super Chief’, respectively. Fifth instar larvae fed on ‘Mobil’ showed the highest relative growth rate (RGR) and relative consumption rate (RCR) (0.316±0.038% and 7.369±0.669%, respectively). Approximate digestibility (AD) values of the sixth instar larvae were highest (96.264±0.114%) and lowest (92.349±0.120%) on ‘Super Chief’ and ‘Super Queen’, respectively. The highest ECI and ECD values of total larval instars (4th, 5th and 6th instars) was observed on ‘Rio Grande Hed’ (4.364±0.093% and 4.593±0.105%, respectively) and the lowest of both values was on ‘Super Urbana’ (3.034±0.021% and 3.187±0.022%, respectively).  The results of nutritional indices and the cluster analysis indicated that ‘Sivand’ and ‘Super Queen’ were unsuitable hosts for feeding of H. armigera among tested cultivars.