کاربرد توام دوگونه از Trichoderma و Bacillus Subtilis در کنترل نماتد ریشه گرهی گوجه فرنگی (Meloidogyne Javanica)

کاربرد همزمان دو گونه trichoderma harzianum و t. virens به همراه دو جدایه از باکتری bacillus subtilis، در کاهش شاخص های بیماریزایی نماتد meloidogyne javanica و بهبود فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی ارزیابی گردید. آزمون سنجش زیستی، کاربرد عصاره کشت گونه های قارچی و سوسپانسیون جدایه های باکتریایی را به صورت تکی و تلفیقی بر تفریخ تخم و مرگ و میر لارو نماتد بررسی نمود. در تیمار ترکیبی t. virens (جدایه t65) و b. subtilis (جدایه md) مرگ و میر لارو سن دوم و عدم تفریخ تخم نماتد به ترتیب به میزان 5 و 1/5 برابر نسبت به شاهد در شرایط آزمایشگاه افزایش یافت. همچنین ریشه های آلوده گوجه فرنگی رقم ارلی اوربانا در مرحله 45 برگی با ترکیب جدایه های ذکر شده، در شرایط گلخانه تیمار گردیدند که نتایج حاکی از کاهش 68، 57/5 و 38/3 درصدی به ترتیب در تعداد گال، تخم و لارو سن دوم نسبت به شاهد دارد. ارزیابی بهبود فاکتورهای رشدی گوجه فرنگی در شرایط گلخانه دلالت بر این دارد که جدایه باکتریایی md، پتانسیل افزایش 34 و 110 درصدی را به ترتیب در طول ساقه و ریشه گوجه فرنگی در مقایسه با شاهد سالم دارا می باشد. به نظر می رسد جدایه md باکتری b. subtilis ، گزینه مناسبی جهت بررسی های بیشتر در زمینه تولید هورمون های گیاهی و احتمال القاء مقاومت در گیاه باشد. همچنین برآورد کارایی تیمار تلفیقی t.65+md در کاهش شاخص های بیماریزایی نماتد ریشه گرهی در شرایط طبیعی پیشنهاد می گردد.