تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی در جدایه‌های ایرانی قارچ mycosphaerella graminicola با استفاده از ارقام افتراقی گندم

شناخت دقیق تنوع ژنتیکی بیماری‌زایی عامل بیماری لکه‌برگی سپتوریایی برای مقاومت به بیماری ضرورت است، تا بر اساس آن ارقام مقاوم متناسب حاوی ژن‌های موثر مقاومت برای هر منطقه تهیه شود. جهت تعیین تنوع ژنتیکی جدایه‌های قارچmycosphaerella graminicola ، واکنش گیاهچه‌ای 21 رقم افتراقی بین‌المللی گندم که هر کدام حاوی یک یا چند ژن شناخته شده مقاومت به بیماری لکه‌برگی سپتوریایی بودند همراه چهار رقم به عنوان شاهد حساس، نسبت به 13 جدایه‌ی قارچm. graminicola که در طی سال‌های 1390، 1391 و 1392 از مزارع آلوده‌ی استان‌های گلستان، خوزستان و ایلام جداسازی شده بودند، در دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه‌های بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه‌ی نهال و بذر کرج بررسی شد. واکنش گیاهچه‌ای ارقام، 21 روز پس از مایه‌زنی براساس، میزان علایم نکروتیک و پیکنیدیوم بعنوان دو پارامتر بیماری بصورت جداگانه و با استفاده از مقیاس مک‌کارتنی و همکاران تعیین شد. براساس واکنش ارقام نسبت به جدایه‌ها و ارتباط آن با ژن‌های شناخته شده مقاومت به سپتوریای برگی موجود در ارقام، بیماری‌زایی / عدم بیماری‌زایی (avir/vir)، جدایه‌ها تعیین شد. در این بررسی سیزده پاتوتیپ مختلف شناسایی گردیدند. در بین ارقام افتراقی گندم مایه‌زنی شده با جدایه‌ها‌ی قارچ عامل بیماری، ارقام arina،riband ،m3 ‎ به ترتیب حاوی ژن‌های stb15,6،stb15 و stb16,17 نسبت به تمام جدایه‌ها مقاوم بودند. فراوانی ژن های بیماری زایی جدایه‌های قارچ m. graminicola نشان داد که برای ژن‌هایstb17، stb16 وstb15 در هیچیک از جدایه‌ها فاکتور یا ژن بیماری‌زایی وجود نداشت.