تاثیر خاکپوش‌های پلی‌اتیلنی در کاهش عوامل ویروسی مولد موزاییک در کدوییان

خاکپوش‌های پلی‌اتیلنی طی سالیان اخیر برای کشت‌های سبزی و صیفی و با اهداف مختلفی توسعه یافته است. به‌منظور بررسی اثر خاکپوش‌های رنگی بر دور نمودن شته‌های ناقل، سرعت رشد بوته‌ها و کاهش آلودگی‌های ویروسی در محصول طالبی، این تحقیق طی سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار و با شش تیمار شامل خاکپوش‌های مشکی با نوار آلومینیومی، آلومینیومی، شفاف، قرمز، مشکی و بدون خاکپوش (شاهد) بود. تراکم جمعیت شته‌های ناقل توسط تله‌های تشتکی زردرنگ حاوی آب به‌طور هفتگی بررسی و جمعیت آن‌ها در هر تیمار ثبت گردید. سرعت رشد بوته‌ها و درصد آلودگی‌ بوته‌ها به ویروس‌های شایع منطقه شامل موزاییک خیار (cmv)، موزاییک هندوانه (wmv-2) و موزاییک زرد کدو (zymv) در هر تیمار تا مرحله گل و میوه‌دهی تعیین شد. نتایج نشان داد که خاکپوش‌های آلومینیومی و مشکی با نوار آلومینیومی، در دور کردن شته‌ها بسیار موثر و اختلاف معنی‌داری با سایر خاکپوش‌ها داشتند. از نظر درصد آلودگی به مجموع ویروس‌ها تیمارها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل خاکپوش مشکی با نوار آلومینیومی و خاکپوش آلومینیومی با کمترین آلودگی (به ترتیب 22/12 و 69/10)، گروه دوم شامل خاکپوش‌های شفاف، قرمز و مشکی (به ترتیب 17/24، 54/24 و 43/28) و گروه سوم شامل تیمار شاهد با حداکثر آلودگی (82/38) بود. برای cmv، wmv-2 و zymvحداکثر درصد آلودگی در تیمار شاهد (به ترتیب 28/11، 54/20 و 42/22) و حداقل درصد آلودگی در تیمار خاکپوش مشکی با نوار آلومینیومی (به ترتیب 00/7، 01/7 و 77/7) بود. حداکثر میانگین سه‌ساله تراکم جمعیت شته‌های ناقل مربوط به تیمار شاهد (42/522) و حداقل آن مربوط به خاکپوش مشکی با نوار آلومینیومی (92/141) بود. بوته‌ها در تیمارهای دارای خاکپوش‌ نسبت به تیمار شاهد بدون خاکپوش7 روز زودتر به 50 درصد سبز شدن و 10 روز زودتر به مرحله گلدهی رسیدند. بدین ترتیب مشخص شد که علاوه بر اثر بازتاب نور خورشید در دور کردن شته‌های ناقل، افزایش سرعت رشد بوته‌ها نیز در کاهش آلودگی‌های ویروسی نقش داشته است.