اولین گزارش سرخرطومی Ischnopterapion subglabrum (Desbrochers, 1870) (Col.: Apionidae) بذرخوار گون‌ها از ایران

در بررسی حشرات بذرخوار گون‌های مراتع استان آذربایجان‌شرقی، در تابستان سال 1389 نمونه‌هایی از بذور آلوده به بذرخوار گونه‌های گون astragalus onobrychis l. و a. aureus wildبه ترتیب در مراتع منطقه هوراند (ارتفاع 1300 متر) و پیست اسکی سهند (ارتفاع 2400 متر) جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. نگهداری آن‌ها در آزمایشگاه (دمای حدود 26 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی حدود 65 درصد) منجر به خروج گونه‌ای سرخرطومی بذرخوار از خانواده apionidae گردید. سرخرطومی‌‌ها به الکل اتیلیک 75% منتقل شده و سپس، توسط آقای karel sch?n در جمهوری چک به عنوان گونه ischnopterapion subglabrum (desbrochers, 1870) تعیین هویت گردید. این گونه متعلق به بالاخانوادهcurculionoidea ، خانواده apionidae، زیر خانوادهapioninae ، قبیله oxystomatini است (1, 4). با توجه به منابع در دسترس، این گونه برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. نمونه‌ها در کلکسیون حشرات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و نیز مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی نگهداری می‌شوند. قبلاً تنها گونه m. insidiosuom از ایران گزارش شده بود که با توجه به تغییرات به عمل آمده در تاکسونومی سرخرطومی‌های apioninae نام علمی آن ischnopterapion insidiosuom خواهد بود. سایر نواحی پراکنش گونه مذکور کشورهای آسیای میانه و سوریه گزارش شده است. بطورکلی تا کنون حدود 15 گونه از سرخرطومی‌های جنس ischnopterapion bokor در منطقه پالیارکتیک معرفی شده‌اند که تعداد زیادی از آن‌ها از کشورهای اروپایی گزارش شده‌اند اما با توجه به وجود اسامی مترادف‌ متعدد و برخی مشکلات تاکسونومیکی در برخی از جنس‌های خانواده apionidae، در رابطه با تعداد گونه‌های معرفی شده نمی‌توان نظر قاطعی بیان نمود (2, 3). گونه i. subglabrum تا کنون از بخش‌های جنوبی اروپای مرکزی و برخی کشورهای منطقه levant (شامل سوریه، لبنان، اردن و فلسطین اشغالی) گزارش شده است (3). از مشخصات ریخت‌شناختی گونه i. subglabrum به این موارد می‌توان اشاره نمود: بیشتر قسمت‌های بدن سبز متالیک، چشم‌های مرکب، آنتن‌ها و نوک پنجه‌ها قهوه‌ای. روستروم لوله‌ای کشیده با طول 4/1 و 7/1 برابر پیش‌گرده. در محل قاعده شاخک‌ها، روستروم در نرها اندکی عریض شده. شاخک‌ها باریک و کشیده. سطح پیش‌گرده دارای نقاط فرورفته درشت، در سمت قاعده دارای فرورفتگی طولی. بالپوش‌ها در سمت عقبی بدن عریض‌تر از وسط. سطح داخلی انتهای پیژیدیوم پوشیده از موهای سفید.سرخرطومی‌های جنسischnopterapion عمدتاً بذرخوار گونه‌های مختلفی از گیاهان خانواده‌ی لگومینوز (fabaceae) می‌باشند.