اولین گزارش زنبورHyposoter ebeninus ، پارازیتویید لاروی سفیده کوچک کلم،Pieris rapae از استان تهران

پژوهشی به منظور جمع‎آوری و شناسایی زنبورهای پارازیتویید سفیده کوچک کلمpieris rapae (l.) (lep.: pieridae) و شب‌پره پشت‌الماسی plutella xylostella (l.) (lep.: plutellidae) در مزارع کلم گل، استان تهران(n=35°30?, e=51°17?, 1046m a.s.l.) در سال 1391 صورت گرفت. مراحل لاروی و شفیرگی سفیده کوچک کلم و شب‌پره پشت‌الماسی جمع‌آوری شدند و درون ظروف پلاستیکی، در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 2±65 درصد و دوره نوری 14:8) تا زمان ظهور حشرات بالغ پروانه یا زنبور پارازیتویید نگهداری شدند. پنج گونه زنبور پارازیتویید شامل: oomyzuss sokolowskii (kurdjumovo, 1912) (hym.: eulophidae)، pteromalus sp. (hym.: pteromalidae)، cotesia vestalis (kurdjumov, 1912) (hym.: braconidae)، diadegma anurum (thomson, 1877) و hyposoter ebeninus (gravenhorst, 1829) (hym.: ichenumonidae, campopleginae). جمع‎آوری و شناسایی گردید. گونه h. ebeninus گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می‎گردد (1,4). نمونه‎هایی از این زنبور پارازیتویید در آزمایشگاه حشره‎شناسی دانشگاه شاهد تهران و موزه جانورشناسی دانشگاه تورکو فنلاند نگهداری می‎شود.hyposoter ebeninus (gravenhorst, 1829).نمونه‌های بررسی شده: ایران، استان تهران، تهران (n=35°30?, e=51°17?, 1046a.s.l.)؛ 16 اردیبهشت 1391، 1?، 26 خرداد 1391، 1?.مناطق پراکنش: اتریش، آذربایجان، بلاروس، بلژیک، بلغارستان، چین، کرواسی، جمهوری چک، چکوسلواکی، فنلاند، فرانسه، آلمان، هند، فلسطین، ایتالیا، مالدیو، پاکستان، لهستان، مجارستان، پرتغال، رومانی، روسیه، لتونی، صربستان و مونته نگرو، اسپانیا، سوید، سوییس، تونس، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و انگلیس (4) و ایران (گزارش جدید).ویژگی‌های افتراقی: گونه hyposoter ebeninus با ویژگی‌های زیر از نزدیک‌ترین گونه این جنسh. rhodocerae (rondani, 1877) قابل شناسایی است: قاعده آرواره‌های بالا زرد کمرنگ بوده و انتهای ساق پای عقب تیره نیست. اما در h. rhodocerae آرواره‌های بالا زرد مایل به قرمز یا قرمز مایل به قهوه‌ای بوده و به طور مشخص در قاعده سیاه هستند و انتهای ساق پای عقب تیره است. اختلاف مهم این دو گونه در انتخاب میزبان و پراکنش آنهاست. گونه h. rhododerae به طور اختصاصی گونه‌هایgonepteryx cleopatra و g. rhamni را پارازیته می‌کند و از آلمان، ایرلند و ایتالیا گزارش شده است. در حالی‌که گونه h. ebeninus به عنوان پارازیتویید گونه‌های جنس pieris و euchloe شناخته شده و در مرکز، جنوب و شرق اروپا، شمال آفریقا، غرب آسیا تا هند انتشار دارد (2, 4). گونه‌های جنس hyposoter به عنوان پارازیتویید داخلی کوینوبیونت لاروی بال‌پولکداران (روزپره‌ها و شب‌پره‌ها) و نیز لارو سوسک‌ها و زنبورها محسوب می‌گردند (3).