تشخیص و پراکنش جغرافیایی آلودگی‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار استان‌های تهران و البرز

آلودگی‌های ویـروسی از جمله عوامل مهم کاهش کمی و کیفی محصـول کدوییان در مزارع و گلخـانه‌ها در دنیا و ایران می‌باشند. موزاییـک و زردی برگ‌ها از شایع‌ترین علایم در بوته‌های آلوده می‌باشند. به منظور بررسی وضعیت آلودگی‌های‌های ویروسی در گلخانه‌های خیار در استان‌های تهران و البـرز، تعـداد 219 نمونـه برگ خیار دارای علایم موزاییک و زردی جمع‌آوری و آلودگی آنها به برخی از ویروس‌های شایع کدوییان از طریق das-elisa و rt-pcr مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی 51% نمونه‌ها به ویروس‌ها از جنس‌ها و تیره‌های مختلف ویروسی در کلیه مناطق مورد بررسی بود. آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده با علایم زردی به برخی از ویـروس‌های همراه و یا دخیل در عارضه زردی کدوییان نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشانگر آلودگی برخی از نمونه‌ها به ویروس کوتولگی زرد کدوییان (cysdv)، ویروس زردی شته زاد کدوییان (cabyv) و ویروس موزاییک زرد کدو (zymv) بود. بیشترین میزان آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده مربوط به cabyv، cysdv و zymv بود. این اولین گزارش از وجود آلودگی به cabyv و cysdv در گلخانه‌های خیار در ایران می‌باشد. حدود 19% نمونه‌های آلوده دارای آلودگی همزمان به دو و یا بیش از دو ویروس بودند. بیشترین آلودگی همزمان مربوط به آلودگی‌های دو تایی و ویروس cabyv از اجزای اصلی آلودگی‌های دو و سه گانه بود. نتایج بدست آمده از تعیین استرین جدایه‌های ایـرانی (cabyv) با استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نشانگر آلودگی نمونه‌های مورد بررسی به استرین (c) و عدم آلودگی آنها به استرین (r) بود. وجود استرین (c) ویروس زردی شته زاد کدوییان برای اولین بار از کدوییان در ایران گزارش می‌گردد. نتایج بدست آمده از بررسی آلودگی نمونه‌های جمع آوری شـده به ویروس‌های دوقلو قابل انتقال با سفید بالک‌ها (wtgs) از طریق واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (pcr) و استفاده از آغازگر‌های عمومی و اختصاصی، نشانگر عدم آلودگی نمونه‌های جمع آوری شده به wtgs بود.