شیوع بلایت با عامل diplodia cupressi؛ تهدیدی برای گونه بومی سرو زربین (cupressus sempervirens)

درخت زربین (cupressus sempervirens l. var. horizontalis)، از گونه‌های بازدانه بومی ایران ورویشگاه طبیعی آن ذخیره‌گاه‌ مهم جنگلی شمال کشور است. این تحقیق به‌منظور بررسی عوامل قارچی تاثیرگذار بر خشکیدگی درختان زربین در ذخیره‌گاه حسن‌آباد (استان مازندران) در تابستان 1402 انجام شد. علائم خشکیدگی در شاخه‌های انتهایی درختان، به‌صورت سوختگی و نکروز سرشاخه و ایجاد شانکر روی تنه درختان سرو زربین مشاهده شد. با کشت قطعات بافت آلوده، جدایه‌هایی از قارچ‌ diplodia cupressi  حاصل و شناسائی گردید. داده‌های توالی its1-5.8s-its2 از rdna با استفاده از آغازگرهای its1 و its4 و جستجوی nblast نشان داد که این توالی با توالی ناحیه مربوطه its به‌دست آمده از گونه d. cupressi مطابقت داشت. بیماری‌زائی این قارچ روی نهال‌های گلدانی سرو بررسی و بیماری‌زایی آن به اثبات رسید. به‌نظر می‌رسد، تغییرات آب و هوایی به‌ویژه تنش خشکی در تابستان سبب شیوع وسیع و شدید بیماری در شمال کشور شده است.

diplodia cupressi blight; a threat to native species cypress (cupressus sempervirens) in iran

cupressus sempervirens l. var. horizontalis is one of the indigenous species of iran, the natural habitats of which are regarded as significant forest reserves within iran. in the northern of iran, cypress trees have commonly been observed in both natural and artificially planted forests. the purpose of this study was to investigate the fungal factors affecting the common cypress tree die back in hassanabad (mazandaran province) during the summer of 2023. study of the affected trees indicated drying in the terminal branches of the trees, blight and necrosis of the upper branches, as well as canker formation on the trunks of common cypress trees. the infected tissues of common cypress trees were cultured on potato dextrose agar medium. fungal isolates were obtained. based on the macroscopic and microscopic characters of the isolates they were identified as diplodia cupressi in the laboratory. to confirm the morphological identification the rdna sequence data (its1-5.8s-its2) were obtained using primers its1 and its4, and nblast. the pathogenicity of the fungus was approved on potted cypress seedlings. this study represents the major role of d. cupressi as the causal agent of common cypress canker in north of iran. it seems that the climate change and drought conditions provided the favorable environment to outbreak of the disease