بررسی مهم‌ترین عوامل اقلیمی تاثیرگذار بر پراکنش دو گونۀ autographa gamma و agrotis segetum در ایران

شب‌پره‌های گاما، autographa gamma و کرم طوقه‌بر، agrotis segetum از مهم‌ترین آفات کشاورزی در دنیا و ایران به‌‌شمار می‌روند. در این تحقیق با استناد به داده‌های مربوط به حضور این گونه‌ها در ایران و به‌کمک نرم‌افزارهای maxent، r و arcgis، مناطق مناسب برای انتشار بالقوۀ آن‌ها پیش‌بینی و عوامل اقلیمی موثر مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که استان‌های شمالی برای هر دو گونه مناسب‌ترین شرایط را دارند؛ اما در a. segetum استان بوشهر، بخش‌هایی از استان‌های چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد، و شمال استان فارس نیز مستعد هستند. همچنین، عواملی چون نسبت میانگین دمای روز به محدودۀ دمای سالیانه (bio3)، سرعت متوسط باد در شهریور ماه (wind8) و ضریب تغییرات بارش فصلی (bio15)، بیشترین تاثیر را در انتشار گونه‌ها دارند. در a. gamma، بارش در خشک‌ترین سه ماه (bio17) و در a. segetum، بارش در مرطوب‌ترین سه ماه (bio16)، اهمیت زیادی داشت. همچنین، مشخص شد که ارتفاع نقش زیادی در مدل پراکنش a. segetum دارد. بدیهی است، آگاهی از مناطق مناسب برای حضور این دو آفت و توجه به ترجیح‌های میزبانی آن‌ها، نقش مهمی در ارایۀ برنامه‌های مدیریتی مناسب خواهد داشت.

iinvestigation of the most important climatic factors affecting distribution of autographa gamma and agrotis segetum in iran

the silver y, autographa gamma and the turnip moth, agrotis segetum are considered amongst the most important agricultural pests in the world and iran. in this paper, the potential distribution of these species in iran and the important climatic factors affecting their distribution were determined using maxent model, r package and arcgis based on their occurrence data. the results showed that, the most suitable areas in both species, are restricted to the northern provinces; but in a. segetum the bushehr province, parts of the chaharmahal and bakhtiari and kohgiluyeh, and boyerahmad provinces, and the north of fars are also suitable. the main environmental variables contributing to their distribution were isothermality (bio2/bio7) (bio3), average wind speed in august (wind8), and precipitation seasonality (coefficient of variation). moreover, precipitation of the driest quarter (bio17) and precipitation of the wettest quarter (bio16) were dominant climatic factors in au. gamma and a. segetum, respectively. additionally, the altitude had a major effect in distribution model of a. segetum. having knowledge about the suitable areas for these species considering their host preferences will be effective in providing their management programs.