بررسی تغییرات ناشی از مدل ‌های پیشرفت زمانی بیماری لکه سیاه سیب در اثر استفاده از قارچ‌ کش ‌ها در استان خراسان شمالی

بیماری لکه سیاه با عامل قارچی venturia inaequalis، از مهمترین بیماری‌های سیب در دنیا می‌باشد که به‌ ویژه در مناطق دارای آب و هوای مرطوب و سرد خسارت وارد می‌کند. جهت بررسی اثر قارچ ‌کش بر منحنی پیشرفت زمانی بیماری لکه سیاه سیب در استان خراسان شمالی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و هر تیمار شامل هشت تکرار در شهرستان بجنورد اجرا شد. با ظهور علائم بیماری طی یک برنامه منظم هر هفته تا کاهش پیشرفت بیماری در شاهد یادداشت‌برداری صورت گرفت. درصد وقوع و شدت بیماری در هر درخت محاسبه و تجزیه واریانس انجام گرفت. با استفاده از رگرسیون خطی منحنی‌های پیشرفت زمانی بیماری با شش مدل‌ رشد جمعیتی به‌عنوان مدل‌های مرسوم شامل خطی، نمایی، تک‌مولکولی، لجستیک، لاگ‌لجستیک و گومپرتز که به‌صورت خطی شده بودند، برازش داده شدند. نتایج نشان داد که با توجه به کارایی هر یک از تیمارها در اثر استفاده از قارچ ‌کش‌ها، منحنی پیشرفت زمانی از مدل گومپرتز در نمونه‌های شاهد، به مدل‌های لاگ‌لجستیک و در نهایت به مدل تک‌مولکولی تغییر پیدا نمود.

the changes of disease progression curves of apple scab disease using of fungicides in north khorasan province

scab disease caused by venturia inaequalis is the most important diseases of apple in the world which causes serious damage, especially in areas with wet and moderate weather. in order to investigate the effect of fungicides on the time progression curve of apple scab disease in north khorasan province, the experiment was conducted in the form of randomized complete block design with eight treatments and eight replications in bojnord city. with the appearance of disease symptoms, samples were taken in a regular schedule every week until the disease progression was reduced in the control.  disease incidence and severity percentage of the disease in each tree were determined and statically analyzed. using linear regression, disease progression curves were fitted with six growth models as conventional models including linear, exponential, monomolecular, logistic, log-logistic and gompertz linearized. the results showed that the progression curves changes from the gompertz model in the control samples by using of fungicides according to the efficiency of each treatment to the log-logistic model and finally to the monomolecular model.