تاثیر هیبریدهای مختلف ذرت بر پارامترهای رشد جمعیت کرم غوزه‌ی پنبه Helicoverpa armigera (Lep.: Noctuidae)

کرم غوزه‌ی پنبه helicoverpa armigera آفت جدی محصولات مختلف کشاورزی در ایران و سایر نقاط جهان است. تاثیر هیبریدهای مختلف ذرت شامل sc700، sc704، sc500، dc370 و sc260 در قالب رژیم غذایی مصنوعی روی پارامترهای رشد جمعیت h. armigera در اتاقک رشد (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی هیبریدهای مختلف از 1039/0 تا 1394/0 بر روز در نوسان بود که کمترین مقدار را روی sc700 و بیشترین مقدار را روی sc500 داشت. بیشترین مقدار نرخ خالص تولید مثل (r0)روی sc500 (90/203 ماده به ازا هر فرد ماده در هر نسل) و کمترین مقدار روی sc700 (30/68) به دست آمد. نتایج نشان داد که طولانی‌ترین زمان دو برابر شدن جمعیت (dt) روی sc700 (59/6 روز) و کوتاه‌ترین آن روی sc500 (96/4 روز) بود. به دلیل بالاتر بودن ضریب تبیین (r2) در مدل gompertz، داده‌های به دست آمده روی هیبریدهای مختلف برازش مناسب‌تری با این مدل در مقایسه با مدل weibull داشتند. نرخ بقا افراد در زمان ورود افراد هم سن اولیه به مرحله‌ی حشره کامل 36/0، 44/0، 56/0، 46/0 و 48/0 به ترتیب روی هیبریدهای dc370، sc704، sc260، sc500 و sc700 بود. در زمان ظهور اولین حشره کامل، امید به زندگی h. armigera روی هیبریدهای فوق به ترتیب 55/13، 45/16، 53/13 43/13 و 76/13 روز بود. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که sc700 میزبان نامناسب و sc500 میزبان مناسبی برای h. armigera بود.