تفاوت‌های رفتاری و فیزیولوژیک کنه تارتن دولکه‌ای tetranychus urticaeروی برگ رقم‌های مختلف گوجه‌فرنگی

اصلاح و کاربرد رقم‌های مقاوم گوجه‌فرنگی به کنه تارتن دولکه‌ای که از مهم‌ترین آفات آن در مزرعه و گلخانه به‌شمار می‌رود، مستلزم شناخت کافی از عوامل تاثیرگذار گیاه در کاهش برازندگی آفت و همچنین شناخت توانایی گیاه در ترمیم آسیب وارده می‌باشد. بنابراین تشخیص و پذیرش میزبانی کنه، شایستگی میزبانی گیاه و واکنش‌های آن به آسیب وارد آمده با ارزیابی پاسخ‌های رفتاری و فیزیولوژیک کنه و سنجش ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی ده رقم گوجه‌فرنگی در شرایط اتاق پرورش مورد بررسی قرار گرفتند. تفاوت‌های معنی‌داری در میزان استقرار کنه در نتایج آزمون انتخاب آزاد و نیز در میزان تخم‌گذاری و رشد جمعیت کنه در نتایج آزمون انتخاب غیرآزاد روی رقم‌های گوجه‌فرنگی دیده شد که بیانگر وجود درجه‌هایی از سازوکارهای مقاومتی آنتی‌زنوز و آنتی‌بیوز به ویژه در رقم‌های super-luna و super-urbana بود که دارای تراکم بالاتری از کرک‌های غده‌ای نوع iv و vi نیز بودند. غلظت فنل برگ در رقم‌های cal-jn3 و super-urbana پس از آسیب وارده توسط کنه افزایش معنی‌داری پیدا کرد، همچنین همبستگی منفی معنی‌داری را با تراکم کنه نشان داد. در مجموع رقم‌های cal-jn3، super-luna، super-urbana و comodoro در گروه مقاوم، رقم‌های super-chief، mobil-royal، queen-2274 و primo-early در گروه بینابین و رقم‌های chef-falat و firenze در گروه حساس جای گرفتند.

behavioral and physiological differences of two-spotted spider mite, tetranychus urticae on leaves of different tomato varieties

breeding and use of resistant tomato varieties to two-spotted spider mite, which is one of its critical pests in farms and greenhouses, require adequate knowledge of the effective factors of the crop in reducing the fitness of the pest as well as realizing the plant’s ability to mitigate the herbivore injury. therefore, the host recognition and host acceptance of the mite and the host suitability of the plant and its responses to mite injury were assessed in laboratory by evaluating the behavioral and physiological responses of the mite and by measuring the physical and chemical characteristics of ten tomato varieties. results showed that the mite colonization by using a free-choice test and the oviposition rate and the population growth of the mite by using a no-choice test were significantly different on tomato varieties, indicating some degrees of antixenosis and antibiosis resistance mechanisms especially in super-luna and super-urbana varieties which also had higher densities of type iv and vi glandular trichomes. phenol concentration were increased significantly after being injured by the mites in cal-jn3, and super-urbana varieties and it showed significant negative correlations with mite densities. varieties cal-jn3, super-luna, super-urbana and comodoro were placed in the resistant group, super-chief, mobil-royal, queen-2274, and primo-early inside the intermediate group and chef-falat and firenze in the sensitive group.