بررسی بهره وری انرژی-آب و بهره وری اقتصادی انرژی در سامانه های آبیاری بارانی و سطحی در شرایط بهره برداری از آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت قزوین)

منابع آب و انرژی در دنیا محدود است و به علت بالا رفتن جمعیت و تقاضای غذا، مصرف آب و انرژی برای تولید محصو?ت کشاورزی نیـز افزایش می یابد. هدف از این پژوهش مقایسهً بهره وری انرژی-آب و بهره وری اقتصادی انرژی در سامانه ها یا سیستم های آبیاری بارانی و سطحی در شرایط بهره برداری از آب زیرزمینی است. برای رسیدن به این هدف از اطلاعات و داده های تفصیلی سیستم‌های آبیاری و عملکرد محصولات تحت کشت این سیستم ها در سال 1390 در دشت قزوین استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز با مراجعهً حضوری به مزارع و تکمیل پرسشنامه و مطالعهً دفترچه های طراحی سیستم های آبیاری تحت بهره برداری در مزارع مورد مطالعه و سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین جمع آوری شده است. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، دامنهً بهره‌وری انرژی در آبیاری بارانی بر حسب کیلوگرم به ازای هر کیلووات ساعت در مزارع انتخابی برای گندم بین 62/2 تا 00/9، برای جو بین 09/2 تا 79/7، برای ذرت دانه‌ای بین 09/1 تا 64/8 و برای یونجه بین 34/0 تا 74/3 و در آبیاری سطحی به ترتیب بین 48/2 تا 02/12 برای گندم، 96/1 تا 69/13 برای جو، 52/1 تا 20/15 برای ذرت دانه ای و 35/0 تا30/6 برای یونجه به دست آمده است. بهره وری اقتصادی انرژی در آبیاری سطحی و بارانی برای گندم بیشتر از سه محصول دیگر است. نتایج همچنین نشان می دهد که در حالت بهره برداری تلفیقی از آب زیرزمینی و کانال آبیاری، بهره وری انرژی در سیستم‌های آبیاری به مراتب بیشتر از بهره وری انرژی در حالت بهره برداری از آب زیرزمینی است.