بررسی امکان استفاده از پیازکن میله‌ای برای برداشت پیاز در کشت متراکم

الگوی کشت پیاز در مناطق عمده پیازکاری ایران به صورت پخشی (درهم) است و تمامی عملیات زراعی شامل وجین و ‏برداشت با نیروی انسانی انجام می‌گیرد به طوری که تنها برای کندن پیاز، چهل کارگر روز در هکتار مورد نیاز خواهد بود. ‏استفاده از ماشین‌های عقب‌سوار تنها در صورتی امکان پذیر است که محل تردد چرخ‌های تراکتور به اندازه حداقل چهل ‏سانتی‌متر‏ خالی از محصول باشد. این امر به رها شدن 20 درصد مساحت زمین منجر شده و کاهش عملکرد محصول را به ‏دنبال دارد. در تحقیق حاضر، امکان استفاده از ادوات جلوسوار برای کندن و ردیف کردن کل سوخ‌های نواری معادل عرض ‏اتکای تراکتور یا برای کندن و ردیف کردن سوخ‌هایی که فقط در جلوی چرخ‌ها قرار می‌گیرند، بررسی گردید. تیمار‌های ‏مورد ارزیابی شامل نصب یک پیازکن میله‌ای در جلوی تراکتور و اضافه کردن ضمایمی برای کنار زدن سوخ‌های قرار گرفته ‏در جلوی چرخ‌های تراکتورو نصب پیازکن میله‌ای در عقب تراکتور به همراه استفاده از ادوات جویچه‌کن (برگردان‌دار یا ‏بشقابی) در جلوی تراکتور برای برداشت و کنارریزی محصول از محل عبور چرخ‌های تراکتور بود. اثر تیمار‌ها بر افت کمی و ‏کیفی محصول در مزرعه کاشته شده با الگوی پخشی در دو حالت سرزنی شده و سرزنی نشده مقایسه شد. بررسی‌های اولیه ‏روی کارایی‏ پیازکن میله‌ای نشان می‌دهد که در حالت جلوسوار، غیریکنواختی عمق کار به علت فقدان سامانه‌ کنترل خود‌کار ‏کشش در جلوی تراکتور در مقایسه با حالت عقب‌سوار، بیشتر است و احتمال وارد آمدن صدمات مکانیکی به سوخ‌ها را ‏افزایش می دهد. در این حالت، درصد سوخ‌هایی که آسیب‌های مکانیکی سطحی به آن ها وارد می‌شود در حدود 8 درصد کل ‏محصول برآورد شد. عدم فرمان ‌پذیری مطلوب تراکتور و لغزش بالای چرخ‌های آن نیز از دیگر مشکلات استفاده از ماشین ‏در حالت جلوسوار است. بنابراین، نصب پیازکن در عقب تراکتور و استفاده از دو عامل خاک‌ورز در جلوی چرخ‌های تراکتور ‏برای کندن و ردیف کردن سوخ‌های قرار گرفته در جلوی چرخ‌ها تنها راه عملی در نظر گرفته شد. در این ترکیب، تامین‏ ‏یکنواختی عمق کار جویچه‌کن‌ها، که به صورت جلوسوار به تراکتور متصل می شوند، بدون وجود سامانه کنترل خودکار عمق برای نوع برگردان‌دار بسیار دشوار است و راننده به دفعات مجبور به تغییر ‏وضعیت اهرم هیدرولیک برای برقراری یکنواختی در عمق کار کنار‌زن خواهد بود. در استفاده از این نوع کنار‌زن ضرورت ‏وجود چنین سامانه‌ای اجتناب ناپذیر است. کنار‌زن نوع بشقابی بدون نیاز به سامانه کنترل خودکار هیدرولیکی قابلیت کار در ‏عمق یکنواخت را داراست و فرمان پذیری و لغزش چرخ‌های تراکتور را نیز در حد قابل قبول تامین‏ می‌کند. مقایسه این دو ‏نوع کنار‌زن در برداشت محصول نشان می‌دهد که از نظر سهولت کاربری و آسیب‌های سطحی وارد بر سوخ‌ها نیز نوع ‏بشقابی بر نوع برگردان‌دار برتری دارد، اما لبه برنده آن در محل ورود به خاک حدود 4 درصد از سوخ‌ها را در الگوی پخشی ‏برش می‌دهد. در صورت تغییر الگوی کشت از پخشی به خطی متراکم، می‌توان با استفاده از جویچه‌کن بشقابی سوخ‌های ‏محل عبور چرخ‌ها را کند و به نوار بین آن ها هدایت کرد. ‏