ارزیابی و تعیین بازده ماشین‌های بوجاری بذر گندم

پس از برداشت گندم، بوجاری این محصول از ناخالصی‌ها برای تهیه بذر، انبارکردن محصول، فرآوری و مصرف آن از ضروریات ‏است. برای انتخاب نوع ماشین بوجاری که بیشترین ناخالصی‌ها را از نمونه‌های ارقام گندم پاک کند و دارای بازدهی بیشتر باشد، ‏سه نوع ماشین بوجاری مختلف مورد آزمایش قرار گرفت تا عملکرد آن ها روی ارقام گندم شمال خوزستان بررسی شود. این سه ‏ماشین عبارت‌اند از: 1- ماشین بوجاری آرماشین (‏ar machine‏) مدل5000 ‏a.r.s، ساخت ایران؛ 2- ماشین بوجاری کیمبریا ‏‏(‏cimbria‏)، ساخت دانمارک؛ و 3- ماشین بوجاری گلدسات (‏goldsaat‏)، مدل100 ‏‎ g.sساخت آلمان. فرآیند بوجاری کردن در ‏قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار فاکتور: نوع ماشین (سه نوع)، میزان تغذیه (در دو سطح 70 و 95 ‏درصد ظرفیت اسمی ماشین)، میزان باد (در سه سطح شرایط کاری تنظیم شده، کمتر و بیشتر از آن) و سه رقم بذر گندم (چمران، ‏ویریناک و بهرنگ) با سه تکرار اجرا و پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن مقایسه شدند. اثر این عوامل بر بازده کل بوجاری بررسی شد. برای انتخاب الک مناسب، الک مبنا تعریف و ‏بر همین اساس اندازه مناسب برای الک بالایی و پایینی با توجه به رقم گندم انتخاب و روی هر ماشین نصب شد. تحلیل نتایج ‏آماری داده‌ها نشان داد هر چهار فاکتور اثر معنی‌داری بر بازده کل بوجاری دارند و مشخص شد که ماشین کیمبریا با بازده کل ‏بوجاری 72/86 درصد دارای بیشترین بازده و ماشین‌های بوجاری گلدسات و آرماشین به ترتیب با 59/81 و 64/80 درصد بعد از ‏آن قرار دارند. همچنین، جدا کردن ناخالصی‌ها از رقم بهرنگ با بازده بوجاری 31/84 درصد بهتر از ارقام چمران و ویریناک ‏انجام گرفت. ضمناً مشخص شد که کاهش میزان تغذیه و همچنین افزایش میزان باد، باعث افزایش بازده کل بوجاری‌ می‌شود. ‏