اثر زیرشکنی بر حفظ و ذخیره رطوبت خاک و عملکرد محصول گندم دیم

در زراعت دیم عملیات خاک ورزی علاوه بر تهیه بستر مناسب بایستی با هدف عملیات حفاظت آب و خاک انجام گیرد. در اکثردیمزارهای مناطق سردسیر انجام عملیات خاک ورزی با ادوات مختلف به ویژه در کشت های بهاره در رطوبت های زیاد به انجام می رسد. این امر در خاک هایی با درصد رس زیاد و موادآلی کم میتواند موجب تراکم خاک گردد. اگر فرض گردد که استفاده از خاک ورزی عمیق باشد میتواند بازده مصرف آب را بهبودی بخشیده و منجر به افزایش عملکرد گندم دیم می گردد به منظور بررسی اثر کاربرد زیرشکن بر روی حفظ و ذخیره رطوبت خاک و عملکرد گندم این تحقیق در اراضی ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم - مراغه به مدت سه سا ل زراعی در خاک هایی با بافت لومی رسی در سطح و رسی در لایه زیر سطحی به اجرا گذاشته شد. تیمارها شامل فاصله بین ساقه های زیرشکن ( 50، 75 و 110 سانتی متر) و تیمار شاهد ( بدون عملیات زیرشکنی) بودند. عمق زیرشکنی 50 سانتی متر بوده است . اندازه گیری جرم مخصوص ظاهری و میزان رطوبت خاک در فاصله بین دو ساقه زیر شکن در لایه های 10 سانتی متری(0-50 سانتی متر) خاک انجام گرفت. نتایج نشان داد که عملیات زیرشکنی در خاکی با رطوبت 13 درصد موجب کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک به ویژه در عمق 30-40سانتی متر گردید. اجرای عملیات زیرشکنی با فاصله بین دو ساقه برابر با 75 سانتی متر( 5/1 برابرعمق شخم زیرشکنی) موجب افزایش رطوبت خاک و عملکرد محصول گندم به ترتیب به میزان 15 و 21 درصد بیشتر نسبت به شاهد ( بدون عملیات زیرشکنی) بوده است.