تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از توابع انتقالی

هدایت هیدرولیکی اشباع از ویژگی های بنیادین خاک است که تعیین آن برای مدل سازی جریان آب در خاک به ویژه درحالت اشباع بسیار مهم می باشد. هر چند روش هایی برای اندازه گیری مستقیم این ویژگی پیشنهاد شده است لیکن این روشها همچنان پرهزینه و زمان بر هستند. به همین منظور تلاش هایی صورت گرفته تا با استفاده از ویژگی های زودیافت خاک بتوان این ویژگی را با دقتی قابل قبول تخمین زد. توابع انتقالی یکی از این روش های غیرمستقیم بوده که قادر است ویژگی های دیر بافت خاک را از ویژگی های زودبافت آن برآورد نماید. هدف از این پژوهش اشتقاق معادله هایی ساده بود تا بتوان بر مبنای آن هدایت هیدرولیکی اشباع را از ویژگی های زودیافت خاک برآورد نمود. به همین منظور تعداد 45 نمونه خاک با بافت های متفاوت از سری خاک های کرج انتخاب و با هدایت هیدرولیکی آنها به روش صحرایی نفوذسنج گلف تعیین شد. پارامترهای زودیافت شامل جرم ویژه ظاهری، جرم ویژه حقیقی رطوبت خاک در ظرفیت زراعی فراوانی نسبی ذرات خاک قطر ذرات اندازه گیری شده از منحنی دانه بندی تخلخل موثر میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار هندسی قطر ذرات اندازه گیری شده از منحنی دانه بندی تخلخل موثر میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک بودند. این پارامترها به ترتیب به روش های کلوخه پیکنومتر دستگاه صفحات فشاری هیدرومتری و الک خشک به دست آمدند. سه پارامتر تخلخل موثر میانگین هندسی قطر ذرات خاک و انحراف معیار هندسی قطر آنها با استفاده از معادله های موجود محاسبه شدند. برای ایجاد توابع انتقالی از رگرسیون خطی چندگانه استفاده به عمل آمد. بر اساس تجزیه و تحلیل های صورت گرفته سه معادله با پارامترهای ورودی جرم ویژه ظاهری تخلخل موثر میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار آنها به دست آمد. نتایج نشان داد که دقت برآورد معادله های به دست آمده برای تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع مناسب می باشد به گونه ای که می توان از آن در تخمین های اولیه معیارهای لازم برای طراحی پروژه های آبیاری زهکشی و مهندسی منابع آب استفاده نمود.