تکامل ژئومرفولوژی دلتای رود سپیدرود در کواترنر

دلتای سپید رود بزرگترین دلتای ایرانی در ساحل جنوبی دریای خزر که طی دو میلیون سال گذشته شکل گرفته، دارای تاریخ تکامل پیچیده ای است و به دلیل بسته بودن دریای خزر، روند دلتا سازی آن با دریاهای آزاد تفاوت دارد. جابجایی مکرر دهانه نقش موثری در روند تکامل دلتا داشته، اما به تدریج میزان جابجایی کمتر شده است. تا کنون در مورد نقش جریان های دریایی شرقی - غربی در انتقال رسوب، در خصوص انحراف دهانه سپیدرود اغراق شده و به نقش جابجایی دهانه ها در مرفولوژی دلتا توجه ای نشده است. افزایش سطح آب دریا به میزان کم به تنهایی نمی تواند مانع گسترش دلتا شود. شکل گیری زبانه های ماسه ای، جزایر سدی و تپه های زیر آبی در روند تکامل دلتای اهمیت بسزایی دارد. دراین مقاله سعی شده با استفاده از منابع تاریخی، نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی، عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای لندست و در نهایت بررسی های میدانی، فرایند تکامل دلتای سپید رود مورد بررسی قرار گیرد.