تحلیل طیفی سری های زمانی بارش سالانه ایران

بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است که شناخت رفتار آن همواره مورد توجه اقلیم‌شناسان بوده است. از این رو پیـچیدگی عناصر اقلیمی در مقیاس های زمانـی و مکانی لزوم به کارگیری روش های کارامد مانند تحلیل طیفی به عنوان ابزاری مفید برای مطالعه الگوهای اقلیمی را نشان می دهد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسان های بارش ایران با استفاده از  تحلیل طیفی (تحلیل همسازه ها) می باشد بدین منظور داده های بارش سالانه ایستگاه همدید ایران از بدو تاسیس تا سال 2008 که بیش از 40 سال آمار داشتند از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردیده است. سپس به‌منظور بررسی و تحلیل چرخه های بارش ایران از برای انجام محاسبات از امکانات برنامه‌نویسی در محیط نرم‌افزارmatlab  و نیز برای انجام عملیات ترسیمی از نرم‌افزار surfer بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل چرخه ها نشان داد که چرخه‌های معنی‌دار 3-2 ساله، 5 -3ساله، 6 -2 ساله و گاهی 11 ساله و بالاتر بر بارش ایران حاکم است. بر این اساس در شرق و جنوب شرق ایران بیش تر چرخه‌های 5-3 ساله و در غرب، جنوب غرب و شمال غرب کشور چرخه‌های 3 -2 ساله و در شمال شرق چرخه‌های 6 -2 ساله غالب هستند. بیش ترین و متنوع‌ترین چرخه ها به دلیل قرارگیری در سایه ناهمواری‌های زاگرس از یک سو و مجاورت با خلیج‌فارس از سوی دیگر در بخش های از جنوب و جنوب غرب رخ داده است. نواحی شمال غرب کشور هم همانند نواحی جنوب‌غرب به دلیل وجود کوه های عظیم سبلان و سهند دارای چرخه‌های متنوعی بوده است. چرخه‌های غیرسینوسی که دوره بازگشتی برابر با طول دوره آماری دارند در برخی ایستگاه‌ها از قبیل قزوین، سنندج و تهران مشاهده می‌شوند. این چرخه‌ها به وجود روند در داده‌ها نسبت داده می‌شوند.