درآمدی بر بازتولید فضاهای مسکونی در نواحی حاشیه نشین: مطالعه موردی منطقه سیلاب تبریز

این مقاله به بازتولید فضاهای مسکونی در بخشی از منطقه حاشیه نشین سیلاب تبریز می پردازد. اهمیت این موضوع بیشتر از آن رو است که بخش قابل توجهی از جمعیت شهر تبریز در نواحی حاشیه نشین اسکان دارند و هر ساله در اثر فرایندهای اجتماعی و اقتصادی نامناسب به تعداد آنها افزوده می شود. با توجه به اینکه با این روند رشد، امکان تامین و ارایه مسکن رسمی و استاندارد، حداقل در کوتاه مدت، منتفی است بنابراین ارایه طرح های مسکونی متناسب با وضعیت اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و کالبدی ساکنان اجتناب ناپذیر می نماید. مقاله حاضر در چارچوب فرایند برنامه ریزی و طراحی فضاهای مسکونی به صورت پیمایشی انجام می پذیرد. این مطالعه علاوه بر آمار و اطلاعات و نقشه های موجود، از مصاحبه حضوری، تنظیم و تکمیل پرسشنامه، طبقه بندی، برداشت های میدانی از محل همراه با بیان تصویری بهره می گیرد. بررسی فضاهای مسکونی منطقه سیلاب تبریز نشان می دهد که علاوه بر ارتقا کیفیت فضاهای زیستی، بهره برداری بهینه از فضاها و تقویت مصالح ساختمانی، بایستی آموزش اصول معماری توزیعی (چیدمان) و توسعه فضاهای چندمنظوره با توجه به شرایط حاکم بر اقلیم منطقه، معیشت و سنت سکونت ساکنان، مورد توجه قرار گیرد.