تحلیل توزیع فضایی آژانس های مسافرتی در کلانشهر مشهد

آژانس های مسافرتی از گذشته‏های دور نقش مهمی در توسعه و رونق گردشگری داشته‏اند. در حقیقت به موازات توسعه گردشگری، فعالیت های مربوط به آژانس های مسافرتی نیز توسعه پیدا کرده است و بدون اغراق بخش مهمی از توسعه گردشگری ناشی از فعالیت آژانس های مسافرتی می‏باشد. باتوجه به این جایگاه، در کشور ما تاکنون مطالعات کمی در این خصوص صورت گرفته است. در این میان کلانشهر مشهد به دلیل جایگاه بالای آن در خصوص جذب گردشگر که سالانه حدود 20 میلیون نفر را شامل می شود، نیز از این وضعیت مستثنی نیست. در شرایط کنونی 222 آژانس مسافرتی در شهر مشهد وجود دارد که در جنبه‏های گردشگری، زیارتی و هواپیمایی مشغول به فعالیت می باشند. کاربرد مدل های توزیع فضایی نظیر مرکز میانی، مسافت استاندارد، خود همبستگی فضایی و شاخص موران و همچنین بهره گیری از شاخص رگرسیون در تحلیل عوامل تاثیرگذار در استقرار آژانس های مسافرتی در شهر مشهد نشان از این دارد که از بین هشت عامل جمعیت و تراکم جمعیت نواحی، هتل ها و مراکز اقامتی موجود در هر ناحیه، نزدیکی به حرم مطهر، پایانه مسافربری، ایستگاه راه آهن، فرودگاه، سطح توسعه یافتگی نواحی و وسعت نواحی تنها چهار عامل بر توزیع فضایی آژانس ها موثر بوده که عبارتنـد از سطح توسعه یافتگی نواحی، نزدیکی به ایستگاه راه آهن، پایانه مسافربری و حرم مطهر. ضریب تعیین محاسبه شده برای این متغیرها برابر 0.78 (r2=0.78) بوده است.