بررسی وضعیت زمین لغزش حوضه آبریز طارم با استفاده از مدل همپوشانی ریسک-آسیب پذیری

از دلایل عمدة وقوع زمین لغزش و تلفات و خسارات ناشی از آن، مدیریت نادرست زمین به ویژه در مناطق کوهستانی و دره ها می باشد. بنابراین لازم است تا با مدیریت صحیح این نواحی، از میزان خسارات ناشی از این پدیده کاست. هدف این مطالعه، استفاده از مدل همپوشانی ریسک- آسیب پذیری جهت بررسی احتمال وقوع زمین لغزش های دارای خسارت زیاد در حوضه آبریز طارم است. عواملی که در این پژوهش استفاده شده اند شامل لایههای توپوگرافی، زمین شناسی، تراکم آبراهه، بارش، تراکم گسل، کاربری اراضی، تراکم جاده، تراکم جمعیت و تراکم ساختمان میباشد. در این مدل ابتدا تمامی لایه های عوامل مذکور برای تهیه نقشه ریسک زمین لغزش، همپوشانیشده و سپس لایه های مربوط به شاخص های موثر در آسیب پذیری حوضه تلفیق شده و نقشه آسیب پذیری زمین لغزش تهیه گردیده است.در نهایت با ترکیب و هم پوشانی نقشه ریسک، نقشه آسیب پذیری و نقشه زمین لغزش های منطقه، نقشه نهایی (نقشه ریسک- آسیب پذیری) به دست آمده است. نتایجی که بر اساس خروجی مدل یا همان نقشه ریسک-آسیب پذیری، حاصل شد گویای این مطلب است که قسمت های شرقی و شمال شرقی حوضه آبریز طارم دارای بیشترین میزان ریسک-آسیب پذیری هستند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که از کل سطح حوضه، 17% کلاس ریسک-آسیب پذیری خیلی کم، 35% کلاس ریسک-آسیب پذیری کم، 23% کلاس ریسک-آسیب پذیری متوسط، 16% کلاس ریسک-آسیب پذیری زیاد و 9% کلاس ریسک-آسیب پذیری بسیار زیاد را به خود اختصاص داده اند. چیزی که در این پژوهش داری اهمیت است این مطلب است که این مدل نسبت به سایر مدل ها و روش های مطالعه زمین لغزش، بررسی ترکیبی احتمال وقوع زمین لغزش و آسیب پدیری منطقه در برابر زمین لغزش بوده و تعیین می کند که احتمال وقوع زمین لغزش های دارای تلفاف و خسارات جانی و مالی در چه نقاطی از منطقه بیشتر است.

investigation of state of landslide in tarom watershed using risk-vulnerability superimposed model

a major cause of landslide and relevant losses and fatalities is inappropriate land management, especially in mountainous areas and valleys. in this study, risk-vulnerability superimposed model was used to investigate the probability of occurrence of fatal landslides in tarom watershed. the risk-vulnerability superimposed model has been formulated to evaluate the landslide risk and vulnerability. these factors include topography, geology, number of streams, rainfall, frequency of faults, land use, density of roads, population density, and construction density, which were considered and analyzed in the present model. according to the model output (i.e., risk-vulnerability map), it was figured out that the eastern and northeastern parts of tarom watershed are exposed to highest levels of risk and vulnerability. that is, occurrence of a fatal landslide with financial losses is more probable in these areas, as compared to other parts of the watershed. results of the present research showed that 17%, 35%, 23%, 16%, and 9% of the entire watershed area were classified as being exposed to very low, low, moderate, high, and very high risk-vulnerability levels, respectively. advantage and superiority of this model over other models and methodologies for landslide study is simultaneous consideration of landslide occurrence risk and vulnerability of the study area to the landslide, making it capable of determining the areas of higher probability of fatal landslides with financial losses.