ارزیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه کیوی چای و تحلیل روند تغییرات بارش و دمای آن در دوره های آتی با مدل های cmip5

تنوع آب و هوا و تغییر کاربری / پوشش زمین تاثیر قابل توجهی در رژیم های هیدرولوژیکی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای مشکلات بحرانی کمبود آب هستند، دارد. بنابراین تخمین و ارزیابی تغییرات آب هوایی و کاربری اراضی و پیامدهای ناشی از آن در هر حوضه آبریز امری ضروری است. این مطالعه با استفاده از داده‌های چهار مدل گزارش پنجم ارزیابی تغییر اقلیم(cmip5) تحت دو سناریو خوش‌بینانه و بدبینانه (rcp8.5 و rcp4.5) با کاربست مدل ریز گردانی lars-wg6 تغییرات آب‌وهوای حوضه کیوی چای را مورد بررسی قرار داد. تغییرات بارش و دما طی سه دوره مختلف(2040-2021، 2060-2041 و2080-2061) نسبت به دوره پایه (2019-1987) موردبررسی قرار گرفته و جهت واسنجی و صحت سنجی مدل lars-wg6، داده‌های مشاهداتی و داده‌های خروجی مدل‌ها با استفاده از آزمونه‌ای f و t و همچنین شاخص‌های rmse ،mse ،mae و r2 مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت . بر اساس نتایج حاصل از اکثر مدل‌ها و متوسط مدل‌های موردبررسی درمجموع انتظار می‌رود میزان بارش و دمای حداقل و حداکثر در تمام مدل‌های موردبررسی، نسبت به دوره پایه افزایش یابد. همچنین نتایج ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با طبقه‌بندی شی گرا نشان داد که کاربری مرتع به ترتیب با مساحت 1224.18 و 1046.59 کیلومترمربع بیشترین مساحت در هر دو دوره را در برگرفته درحالی‌که در سال 1987 کاربری مسکونی با مساحت 3.66 کیلومترمربع و در سال 2019 کاربری آب با مساحت 3.77 کیلومترمربع کمترین مساحت را داشتند. همچنین بیشترین کاربری تغییریافته کاربری مرتع به کشاورزی دیم(181 کیلومترمربع) بوده است که نشان‌دهنده تخریب مراتع است. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که تغییرات کاربری اراضی در بازه زمانی 33 ساله (1987-2019) به سمت کاهش اراضی مرتغی و همچنین افزایش اراضی زراعی دیم در سطح حوضه پیش رفته است وقوع خشکسالی در برخی قسمت های این حوضه به شکلی سالانه و فصلی است که نشان دهنده اثر تغیییرات اقلیمی بر تغییر کاربری اراضی است

evaluation of land use changes in kiwi chay basin and analysis of precipitation and temperature changes in future periods with cmip5 mmodels

climate diversity and land use / land cover change have a significant impact on hydrological regimes, especially in arid and semi-arid regions with critical water shortage problems. therefore, estimating and evaluating climate change and land use and its consequences in each catchment is essential. this study examined the climate change of kiwi tea basin using the data of four models of the fifth climate change assessment report (cmip5) under both optimistic and pessimistic scenarios (rcp8.5 and rcp4.5) using the lars-wg6 microcirculation model. changes in precipitation and temperature during three different periods (2040-2021, 2060-2041 and 2080-2061) compared to the base period (2019-1987) have been studied and for calibration and validation of lars-wg6 model, observational data and output data of models with the use of f and t tests as well as rmse, mse, mae and r2 indices were compared and evaluated. based on the results of most of the models and the average of the studied models, in general, it is expected that the amount of precipitation and the minimum and maximum temperature in all the studied models will increase compared to the base period. also, the results of evaluating land use changes with object-oriented classification showed that rangeland use with an area of 1224.18 and 1046.59 square kilometers, respectively, covered the largest area in both periods, while in 1987, residential use with an area of 3.66 square kilometers and in 2019, water use with an area of 3.77 square kilometers had the lowest area. also, the most modified use of rangeland use was dryland agriculture (181 square kilometers), which indicates the destruction of rangelands findings showed that land use change in the period of 33 years (1987-2019) has led to a decrease in rangeland lands and also an increase in rainfed arable lands in the basin. drought in some parts of this basin is annual and seasonal which shows the effect of climate change on land use change.