بررسی تطبیقی وضعیت خط آسمان شهری با استفاده از تحلیل های سه بعدی gis، مطالعه موردی: شهرک ولیعصر و رشدیه تبریز

شرح موضوع و ضرورت تحقیق :امروز بیش از هر زمان دیگر در شهر ایرانی با هجوم آشفتگی در جنبه های گوناگون سیمای شهری از کالبد ساختمان ها تا فعالیت ها و رفتارهای انسانی در محیط شهر مواجه هستیم. شهرسازی معاصر با ظهور مدرنیته و تاثیر پذیری از آن با پشت کردن به مبانی معماری و شهرسازی ایرانی از یک سو، و عدم درک صحیح ماهیت برون گرای معماری غرب از سوی دیگر، موجب پیدایش شهرهایی بدون هماهنگی در بدنه شهری و حتی هر چند مختصر در سطح ابنیه ی مجاور با یکدیگر نسبت به فضای معابر است.از همین رو بررسی خط آسمان شهری به طور موازی و هماهنگ به نحوی که سیمای شهری به صورت یک کل منسجم و یکپارچه عمل نماید و ادراک شود، کاملاً ضروری است. نوآوری تحقیق: مطالعه ادبیات نظری و پیشینه مطالعاتی تحقیق نشان داد که محققان برای تحلیل خط آسمان روشها، مدلها و شاخص های مختلفی را معرفی کردند. وجه تمایز این تحقیق، نگاه آسیب شناسانه و مدیریتی به خط آسمان شهری بعنوان یکی از عناصر مهم و هویت ساز منظر شهری با استفاده از تحلیل های سه بعدی gis است؛ درحالیکه آنچه در مقالات کاربرد gis در طراحی شهری دیده می شود اکثراً مربوط به توان نمایش سه بعدی نرم افزارهای gis و امکان بررسی محیط مجازی وضع موجود و طرح پیشنهادی است. از این رو رویکرد این پژوهش، ارائه ی نوعی روش شناسی در تحلیل خط آسمان شهری می باشد و چارچوب تحقیق بر اساس مفهوم سیمای شهری شکل گرفته و به وسیلۀ تحلیل های سه بعدی مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق : روش مورد استفاده در این تحقیق، تحلیل دید مبتنی بر سه بعد با استفاده از توسعه 3d gis است. این روش تلالاش دارد ارتباط میان تحلیل های مبتنی بر gis و تحلیل های مبتنی بر تصویر سازی سه بعدی را برقرار سازد. همچنین مهم ترین قابلیت آن این است که بستری فراهم می آورد که حتی افراد کم اطلاع در رابطه با دیدهای شهری نیز به راحتی نتایج را مشاهده و بر اساس آن تصمیم گیری کنند . نتایج تحقیق و کاربرد آن: روند انجام تحلیل های مورد نظر با اعمال توابع skyline, skyline barrier, skyline graph در محیط نرم افزار esri arcscene پیگیری شده است. بر اساس یافته های تحقیق خط آسمانی منظم برای شهرک رشدیه مشاهده شد. اما شهرک ولیعصر با حالتی متناقض با شهرک رشدیه، از خط آسمانی نامنظم برخوردار است. همچنین تحلیل نتایج بدست آمده و آزمون فرضیه تحقیق نشان می دهد که روش تحلیل دید مبتنی بر سه بعد با تاکید بر استفاده از تحلیل های سه بعدی gis به شرط وجود اطلاعات دقیق برای تحلیل و بررسی خط آسمان کارایی و قابلیت بالایی دارد و تجربه ی مذکور می تواند باب جدیدی را برای استفاده از gis در مدیریت مطلوب شهری و پروژه های طراحی شهری از قبیل: طراحی مراکز شهری با توجه به منظر گستردهی شهر، طراحی فضاهای شهری با قابلیت دریافت منظر شهر و... باز کند.

Comparative study of urban skyline using 3D GIS analysis, Case study: Valiasr and Rushdieh towns in Tabriz

IntroductionVarious physical, semantic and functional factors in the role of the city as a bed to meet the needs and a container for the activities and behaviors of residents are effective, among which the structure and visual values ​​of the environment play an important role in improving the quality of urban space (Hosseini and Et al., 1390: 84). Among these, one of the urban elements that can play an important role in promoting the quality and visual values ​​of the environment and the appearance of the city is the sky line.  The skyline is one of the most influential factors in arranging urban spaces and planning appropriate urban environments, etc.  A factor that is rarely seen in metropolitan areas today.  It seems that in order to have a diverse and at the same time harmonious urban skyline, in the first place, it is necessary to reconnect the fields of philosophy, art and daily life, which are free from the abstract and abstract view of experts.  The development of interdisciplinary professions such as GIS, architecture and urban design is one of the measures in this direction that can have a different and more accurate view of the urban skyline.  Therefore, the need for advanced geographical models for spatial threedimensionalization and decisionmaking and forecasting goals in urban planning and design, especially in the case of vertical evaluation and development, is very clear and necessary.  The advantages of using threedimensional GIS models can be high potential in urban evaluation and analysis in various dimensions of urban aesthetics and high technology in the field of spatial analysis, the ability to test urban proposals and the power of semantic and topological storage.  Mentioned above.  Therefore, the use of these softwares to analyze urban issues is very important and increases the accuracy of urban planners and managers.  For this purpose, the present study seeks to investigate the status of the urban skyline in the study areas and based on this, the importance of the perceptual and managerial dimension of the issue is analyzed using new methods and techniques.Data and Method            The analytical approach of the research is physical and the method used in this research is threedimensional vision analysis.  Also, Arc GIS software has been used for easy preparation of the environment in 3D to perform the required analyzes.  The data set used includes: digital model data of elevation, surface and floor layers of urban blocks.Results and Discussion            In the present study, the concept of skyline was analyzed using threedimensional GIS analysis in areas of urban areas 1 and 5 located in the east and northeast of Tabriz.  Areas of interest include Valiasr town and Rushdieh town.  So far, many different methods have been proposed to display and analyze the skyline.  Some of these methods were reviewed in the research background and their strengths and weaknesses were identified.  But the purpose of this article was to investigate the capabilities of 3D analysis and modeling through the development of 3D GIS in skyline display and analysis.  Evaluating the results obtained in this research and comparing it with the results of studies in this field shows that threedimensional analysis of GIS and 3D GIS development in comparison with other methods, provided there is accurate and comprehensive information, has high efficiency and capability.  The research hypothesis is confirmed.ConclusionThe skyline is important both in terms of urban architecture and in terms of urban planners and designers; Although these specialties are different in terms of information extraction methods, methods and analytical contexts, but they are quite similar in terms of results.  In general, it can be said that the skyline is one of the analyzes that are analyzed and evaluated in different software environments such as Arc GIS and in different fields.