ظروف مجسمه ای جانورسان کلماکره

پیشینه تاریخی مناطق تحت نفوذ حکومت ایلام و کشف گنجینه های نفیس و ارزشمند ارجان، کلماکره و رامهرمز از دوران ایلام نو در سال های اخیر، موضوع مهمی است که می بایست مورد توجه ویژه پژوهشگران قرار گیرد. ایلامیان مجموعه اقوامی بودند که از هزاره چهارم تا هزاره اول ق.م، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی ایران فرمانروایی داشتند. گستره‌ کشور ایلام شامل خوزستان، لرستان کنونی، پشتکوه ایلام و کوه های بختیاری بوده است. کشور ایلام شامل دو بخش کوهستانی و دشت بوده که به شکل فدرال اداره می‌شد و به مرکزیت شهرهای بزرگ آن، حکومت-های مستقل و خودگردانی تشکیل می شد. شاهکان ساماتورا (صاحبان گنجینه کلماکره) نیز یکی از این ایالت های مستقل در دوران ایلام نو بودند که گنجینه پادشاهی آنها به طور اتفاقی در غار کلماکره شامل صدها قلم شی منحصر به فرد نقره و طلا در سال 1368 در پلدختر لرستان کشف و تعداد بسیار زیادی از آنها به صورت قاچاق از کشور خارج شد. تکنیک ساخت و وجود کتیبه‌هایی به خط و زبان ایلام نو روی برخی از اشیا ارتباط آنها را با افق فرهنگی ایلام نو آشکار می کند. ساماتورا نام یکی از حکومت های ایلامی مآب، در حوضه رود سیمره در جنوب لرستان بوده که در طول قرن هفتم و اوایل قرن ششم ق.م به وسیله شاهکان محلی ساماتورا اداره می‌شده است. در این مقاله ما به معرفی و تحلیل ظروف جانورسان این گنجینه که شیوه هنری و موضوع اصلی آنها نقوش جانوری است و دارای کارکرد آب پاش برای ریختن مایعات در مراسم آیینی و تشریفاتی بوده، می پردازیم. این گونه از اشیا علاوه بر خصوصیات زیبایی شناسانه هنری، از نظر تاریخی دارای اهمیت خاصی هستند. مهم ترین اهمیت کشف این اشیا کمک به مطالعه مناسبات تجاری و فرهنگی با همسایگان خود در این دوره تاریخی است و عدم کشف نمونه های مشابه آنها از سایر نقاط دیگر اهمیت مطالعه آنها را دوچندان می کند.