بریدن زلف، صورت نمادین و تعدیل ‌یافتۀ قربانی انسان

آیین سوگواری از جمله آیین هایی است که با توجه به اندیشه و مذهب هر جامعه، شکلی متفاوت دارد. بریدن زلف و مو یکی از آیین های سوگواری است که در متونِ مختلف ادبی، انعکاس یافته است و بررسی اهداف آن از لحاظ پژوهش های ادبی و مردم شناسی راه گشاست. این پژوهش می کوشد به روش توصیفی تحلیلی در متو‏ن روایی حماسی، غنایی، عرفانی، داستانی غیرتمثیلی و تاریخی ادبیات فارسی تا قرن هفتم به بررسی بریدن زلف و مو و اهداف آن در فرهنگ های مختلف، بپردازد. نتایج نشان می دهد، این رسم، نوعی قربانی غیرخونی و یکی از شیوه های تعدیل خودکشی و قربانی انسان است و با توجه به تفاوت های اجتماعی فرهنگی جوامع، نمی توان برای اهداف آن، حکمی واحد صادر کرد. با توجه به بررسی های انجام شده، این رسم در فرهنگ های گوناگون از جمله ایران، یونان، روم، هند و بین النهرین در سوگ شاهان، شاهزادگان، جنگاوران، بزرگان و فرزندان رایج بود و اغلب در معانی نمادینی چون: نماد جان، وفادار ماندن به همسر، نفی رابطۀ جنسی، ریاضت و پارسایی، گسستن پیوند با خویشاوندان همسر، ماتم زدگی، قربانی کردن نفس، پیوند با کیهان و تحقق امر قدسی، بدنامی و تقدیم زیبایی به کار می رفت.

cutting hair: the symbolic and moderated way of human sacrifice

mourning is one of the rituals that has a different shape according to the thought and religion of each society. cutting hair is one of the rituals of mourning that has been reflected in various literary texts and its objectives are examined in terms of literary research and anthropology. this research attempts to examine hair cutting and its goals in a descriptive-analytical way in epic, lyrical, mystical, fictional and historical narrative texts until the seventh century. the results show that this custom is a type of non-blood scripture and one of the ways to moderate suicide and human sacrifice, and due to the socio-cultural differences of societies, it is not possible to issue a single ruling for its motives. according to studies, this custom was common in various cultures including iran, greece, rome, india and mesopotamia in the mourning of kings, princes, warriors, elders, children, and was often used in symbolic meanings such as: symbolizing life, staying true to your spouse, denying sex, austerity, breaking the bond with your spouse’s relatives, mourning, sacrificing breath, bonding with the cosmos, disrepute, and offering beauty.