رذیلت‌های اخلاقی در گسترۀ مثل‌های مردم لَک

مثل‌ها از مولفه‌های اصلی فرهنگ عامه و ترجمان راستینی از جنبه‌های گوناگون زندگی مردم در هر دوره و روزگاری است. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های زندگی مردم که از طریق مثل‌ها قابل بررسی و تحقیق است، اخلاق، تعلیم و تربیت می‌باشد زیرا جنبۀ اخلاقی، تعلیمی و تربیتی، از بارزترین ویژگی‌های مثل‌ها، و از عوامل عمدۀ ترویج و مانایی آنها در میان توده‌ها محسوب می‌شود. در این پژوهش توصیفی تحلیلی که با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی صورت گرفته، رذیلت‌های اخلاقی در پهنۀ مثل‌های قوم لک، از اقوام اصیل و فرهنگی ایرانی، بررسی و تحلیل شده است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که موضوع بسیاری از مثل‌های لکی، انتقاد و تحذیر از رذیلت‌های اخلاقی است و از این حیث می‌توان اینگونه مثل‌های لکی را ارائه دهندۀ الگوی اخلاقی کاربردی و جامعی دانست. از بدترین خلقیاتی که مثل‌های لکی مخاطب را از آنها بر حذر داشته است، اسراف، افشای راز، بُخل و خساست، بدخُلقی، بدخواهی و دسیسه‌چینی برای دیگران، بی‌عقلی، بی‌غیرتی، بیکاری و تنبلی، تقلید کورکورانه، حرام‌خواری، حرص و آز، حسادت، خداناترسی، خشم، خودخواهی، خیانت در امانتداری، دروغ، دزدی، دشمنی، دشنام و ناسزاگویی، دوبه‌هم‌زنی، زخم زبان، سوء استفاده از مشکلات دیگران، شکم‌پرستی و پُرخوری، شوخی بیجا، ظلم، عجله و شتابکاری، عیب‌جویی، غرور، کینه، گستاخی در پیشگاه الهی، لجاجت، نزاع و درگیری، نفاق، و وعدۀ دروغ است.

moral vices in the domain of lak people parables

parables are one of the main components of popular culture and a genuine translator of various aspects of people’s lives in every period. morality, education and training are amongst the most important areas of people’s lives that can be studied and researched through parables because such areas are among the most prominent features of the parables and also major factors in their promotion and survival among the masses. in this descriptive-analytical study, which is based on library documents and sources and field data, moral vices in the domain of lak people parables, one of the aboriginal and cultured iranian tribes, have been studied and analyzed. the results of the research show that the subject of many of laki parables is the condemnation and prevention of moral vices, and in this regard, such laki parables can be viewed as a practical and comprehensive moral model. here are some of the moral vices which laki parables warn us against: extravagance, revelation of secrets, stinginess, malice, conspiracy against others, ignorance, unemployment and laziness, blind imitation, greed, jealousy, disrespecting god, anger, selfishness, betrayal of trust, lying, stealing, enmity, insult, abuse of others’ problems, gluttony, outrageous jokes, oppression, haste, blame-seeking, pride, resentment, arrogance before god, stubbornness, strife, hypocrisy, and false promise.