رکود کنشگری علمی؛ نظریه‌ای برخاسته از یک پژوهش کیفی (مورد مطالعه: دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده‌ علوم اجتماعی دانشگاه تهران)

دانشگاه در ایران با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند و از ایفای نقشی که برای آن خلق شده، ناتوان مانده است. یکی از راه‌های مواجه با این مسائل و رفع آنها، شناخت نظام معنایی کنشگران دانشگاهی است؛ زیرا دانشگاه به عنوان یک واقعیت اجتماعی، محصول کنش های انسانی و وابسته به متن اجتماعی است. هدف مقاله‌ حاضر شناخت و کشف لایه های پنهان ذهنی دانشجویان علوم اجتماعی پیرامون علم، دانشگاه، تعاملات علمی و موانع کنشگری علمی است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش نظریه بنیانی انجام شده است. تکنیک گردآوری داده ها به صورت مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و هر مصاحبه 40 تا 60 دقیقه بوده است. روش نمونه‌گیری غیراحتمالی، در ابتدا به صورت نمونه گیری هدفمند و با پیشرفت مصاحبه ها به نمونه گیری نظری تغییر کرد. فرآیند گردآوری داده ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و مقوله هسته ای با عنوان رکود کنشگری علمی ظاهر گردید. جهت اعتبارسنجی مفاهیم و گزاره های به دست آمده، سه جلسه گروه متمرکز با حضور مشارکت کنندگان تحقیق برگزار شد. تعداد کل مفاهیم شکل گرفته 92 مورد، تعداد مقوله های فرعی 22 مورد و تعداد مقوله های اصلی ایجاد شده 6 مورد هست که بر اساس مدل پارادایمی در پنج محور شامل شرایط علی (انگیزه های شخصی از ورود به دانشگاه، کم داشت های ساختاری نرم افزاری، استادان وارونه)، شرایط مداخله گر (کم داشت های ساختاری سخت افزاری)، شرایط زمینه ای (سنت های پوسیده)، راهبردها و پیامدها قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش گویای رکود کنشگری علمی در میان نمونه مورد مطالعه است.

stagnation of academic engagement: a grounded theory derived from a qualitative study (case study: undergraduate students of the faculty of social sciences, university of tehran)

universities in iran face numerous challenges that hinder their ability to fulfill their intended roles. one potential approach to addressing these issues is better understanding students’ subjective world. as a social reality product of human actions, the university is influenced by the social context. this article aims to uncover the hidden layers of perceptions regarding knowledge,  university, academic interactions, and obstacles to educational. this qualitative research employed the grounded theory method. data collection was conducted through semi-structured interviews, each lasting 40 to 60 minutes. the sampling method was non-probability, starting with purposive sampling and transitioning to theoretical sampling as the interviews progressed. data collection continued until theoretical saturation was reached, and the core category of stagnation of academic engagement emerged. three focus group sessions were held with the research participants to validate the concepts and articles obtained. 92 concepts were identified, 22 subcategories were formed, and 6 main categories were established.these categories were organized based on the paradigmatic model into five axes: causal conditions (personal motivations for university enrollment, soft-structural deficiencies, inverted professors), intervening conditions (hard-structural deficiencies), contextual conditions (outdated traditions), strategies, and outcomes. the research findings indicate a stagnation of academic engagement among the study sample.