حق ارث در بین زنان عشایر (مورد مطالعه: طایفه سِیَل در شهرستان دلفان، استان لرستان)

حق ارث زنان یکی از مهمترین حقوقی است که در برخی جوامع نادیده گرفته شده است. در اکثر جوامع عشایری، با وجود همراهی زنان با مردان در امور زندگی، زنان از حق ارث محروم هستند. برای پاسخ به چرایی وجود این مسئله، پژوهش حاضر در بین طایفه سِیَل در شهرستان دلفان استان لرستان با رویکرد کیفی و مصاحبه‌های عمیق و روش تحلیل مضمون انجام شده ‌است. بر اساس یافته‌های پژوهش، طی صد سال اخیر، حق ارث در بین زنان عشایر سِیَل تغییر محسوسی نداشته است و در مورد موضوع پرداخت ارث به زنان، طایفه سِیَل به قوانین رسمی و اصول شرعی توجه نمی شود، و صرفاً بر اصول عرفی برگرفته از نظام ایلی تاکید دارند. نظام ایلی مشروعیت‌بخشی‌ها و توجیه‌کننده‌هایی در راستای واگذاری حق ارث به مردان طایفه و نیز عدم مطالبه و پرداخت ارث به زنان را ایجاد کرده است. با این حال نظام ایلی در طایفه سِیَل برای زنان ایل همواره روزنه‌های امید و حق ریشه را در طایفه باقی گذاشته و با انتقال و ثبت رسمی ارث به مردان مقابله کرده است. در مجموع، عوامل اقتصادی در بین عشایر، ساختار اجتماعی محکمی را ایجاد کرده‌‌اند. با اینکه امروزه، آن عوامل اقتصادی بی‌اهمیت شده‌اند، اما ساختار اجتماعی از چنان استحکامی برخوردار است که اجازه نمی‌دهد زنان حق ارث را مطالبه و دریافت کنند.

nomadic women’s right to inheritance : a case study on seyaal tribe in delfan district, lorestan province

women’s inheritance right is one of the major rights that has been neglected by some societies. in most nomadic communities, women are deprived of the right of inheritance, even though they accompany men in all aspects of life. answering to why this is so, this study has been conducted among the seyaal tribe in delfan district, lorestan province with a qualitative approach and thematic analysis method and in-depth interview. the findings showed that in the recent hundred years, women’s right to inheritance in the seyaal tribe has not changed significantly and in paying inheritance to women, they disregard the sharii principles and formal laws and rely solely on the customary principles derived from the tribal system. there are legitimacy and justifications to transfer the inheritance right to men in the tribal system and not to pay it to women. however, this system in the seyaal tribe has always left windows of hope and root rights for the women and has resisted against transferring the inheritance to men and its formally registering. in sum, economic factors have created a strong social structure among the nomads. although those factors have nowadays become insignificant, the social structure is so strong that does not allow women to claim and receive their right to inheritance.