رد پای آیین کهن فروردیگان در مراسم چهارشنبه سوری
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
گشتاسب فرزانه
|
|
منبع
|
نامه انسان شناسي - 1398 - دوره : 16 - شماره : 28 - صفحه:145 -165
|
|
چکیده
|
یکی از موضوعاتی که درباره جشن چهارشنبه سوری مطرح شده است، ارتباط این جشن با آیینهای کهن ایرانی است. در این مقاله نخست به ارائه گزارشی از آیین فروردیگان که پیش از نوروز در جامعه زرتشتیان ایران برگزار می‌شود، پرداخته‌ایم و سپس سه رسم اصلی چهارشنبه سوری را که عبارت‌اند از آتش افروزی، آجیل چهارشنبه سوری و تفال زدن، بررسی و با رسوم جشن فروردیگان مقایسه کرده‌ایم. به نظر می‌رسد که دو رسم نخست از آیینهای فروردیگان هستند که رد پای آنها و جزئیات هر یک را در بسیاری از رسوم چهارشنبه سوری در روستاها و شهرهای ایران همچنان مشاهده می‌کنیم؛ اما رسم تفال زدن و برکت خواهی، خاص چهارشنبه سوری است و به دلیل همزمانی این جشن با نوروز و اعتقاد به برکت طلبی در آغاز سال نو به رسوم این جشن اضافه شده است. به نظر می‌رسد که جشن فروردیگان یا گاهنبار همسپتمدم[1] (ششمین گاهنبار) که یکی از آیینهای دینی مهم زرتشتیان بوده است پس از اسلام به جامعه زرتشتی محدود شد؛ اما آیین‌ها و آداب آن در دو آیین مهم پیش از نوروز یعنی «چهارشنبه سوری» و «شب عرفه» حفظ شده و به دوره کنونی رسیده است.
|
|
کلیدواژه
|
چهارشنبه سوری، فروردیگان، گاهنبار همسپتمدم، نوروز، آداب و رسوم
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
f.goshtasb@ihcs.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|