مطالعه‏ ی زمینه ‏ایی عملکرد جوانان شهر یزد: کنشگر در کشاکش ساخت و برساخت فضای اجتماع

توسعه‌ ی هر جامعه‌ای بدون مشارکت اعضای آن امکان‌پذیر نخواهد بود. از طرفی این مشارکت بدون حمایت و پشتیبانی ساختار اجتماعی، عملی و موفق نخواهد گردید. لذا پژوهش حاضر، قصد دارد فرایند و نحوه ‌ی شکل گیری تعاملات روزمره و مشارکت اجتماعی جوانانِ شهر یزد را بازخوانی و نوع مراوده و عمق ارتباطات این افراد را در فضای شهری و محله ‌ی مسکونی به تصویر کشد. از این جهت برای تشریح و تفسیر امر مزبور، مطالعه‌ ی کیفی مبنای این پژوهش قرار گرفت و روش‌شناسی آن بر اساس رویکرد تفسیری پیکربندی و مبتنی بر پاسخ‌گویی به سوالات و اهداف در طراحی روش‌شناسی، نظریه زمینه‌ای استفاده شد که با رویکرد عینی‌گرایی اشتراوس و کوربین، روایت‌ ها تحلیل گردید. جامعه ‌ی هدف پژوهش، جوانان شهر یزد بودند که 20 نفراز آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه ‌ی عمیق، اطلاعات مورد نیاز اخذ گردید. مصاحبه ‌های صورت گرفته حولِ دو مبحث اصلی فضای شهری و محله ‌ای و چگونگی حضور مصاحبه شوندگان در هریک از این دو میدان بوده است. مبتنی بر نتایج تحقیق، فضای تعاملی در این دو عرصه ، حاصلِ تلفیقی از صفات فردی مصاحبه‌شوندگان که رنگ و بویی از بی‌تفاوتی، بی ‌مسئولیتی، عدم توجه به محیط اطراف و ... داشته و همچنین ویژگی ‌های ساختاری چون نقش مسلط و محاط‌کننده، فقدان انعطاف، بی توجه به کنشگر و ... در شکل ‌گیری و برساخت پدیده مرکزی پژوهش، نقش دوگانه و یکسانی را ایفا کرده‌ اند. به دیگر سخن می‌ توان گفت نحوه‌ ی مشارکت و شکل حضور این افراد در فضای اجتماع نه تنها منتسب به صفات فردی آن ‌ها، بلکه تا حد قابل توجهی، ترجمان عملکرد ساختار جامعه و به نوعی بازنمای مناسبات عاملیت و ساختار و بازگو کننده ی رابطه ‌ی این دو بوده است. از این رو انجماد اجتماعی در جایگاه پدیده مرکزی پژوهش، حاصل فضای دوآلیته‌ی بی ‌تفاوتی اعضای مشارکت‌ کننده و یکه ‌تازی ساختار جامعه، بوده است.