قواعد و مقررات حقوقی در فضای سایبر و دعاوی حقوقی جمهوری اسلامی ایران

محیط زندگی همواره با تهدیدات متعددی روبرو بوده است که امروزه نیز شکل دیگری از این تهدیدات مشاهده می‌شود. آنچه دولت‌ها و نظام‌های سیاسی در گذشته‌های دور و نزدیک به کار می‌بردند، توسل به ابزار زور و یا جنگ علیه کشوری بود که با آنان وارد جنگ و یا مجادله می‌شدند. اما امروزه شکل تهدیدات دچار تغییر شده است و از فضای سایبر به عنوان محملی برای تهدید دیگران و رسیدن به منافع ملی بهره برده می‌شود. استفاده تهدیدآمیز از فضای سایبر، مشمول قوانین و مقررات داخلی و بین‌المللی می‌گردد. پژوهش حاضر نیز به بررسی قوانین حقوقی در فضای سایبر و دعاوی حقوقی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. سوالی که مطرح است اینکه قوانین حقوقی برای مقابله با تهدیدات و حملات در فضای سایبری از سوی ایران شامل چه مواردی است؟ پاسخی که ارائه می‌شود این است که هرچند در داخل نیز رویکردهای حقوقی متعددی برای بررسی تهدیدات سایبری وجود دارد، اما با توجه به محدود بودن به فضای داخلی از اثرگذاری چندانی برخوردار نیستند. اما از جهت توسل به آموزه‌های حقوق بین‌الملل، استناد به تهدید صلح و امنیت نظیر آنچه شورای امنیت و منشور ملل متحد می‌گویند؛ توسل به اعلامیه‌ها و منشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی، توسل به دیوان بین‌المللی دادگستری برای شناسایی و مجازات متجاوز و در نهایت استناد به اصل دفاع مشروع بخش‌های مختلفی از قوانین حقوقی مقابله با تهدیدات فضای سایبری شناخته می‌شوند. در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی بهره برده شد.