محیط‌‌شناسی در دیپلماسی عمومی؛ مطالعه موردی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی

عمده پژوهش‌هایی که درخصوص دیپلماسی عمومی صورت گرفته است، به این مهم ازمنظر چیستی و چرایی نگریسته‌اند؛ به‌همین‌دلیل بیشتر پژوهش‌های مرتبط، در مقام تشریح و تبیین مفهومی و بیان اهمیت این نوع از دیپلماسی برآمده‌اند. در این ‌میان، کم‌تر پژوهش‌هایی بر چگونگی طراحی و تحقق دیپلماسی عمومی متمرکز شده‌اند. این نگاه فرآیندی به دیپلماسی عمومی، شامل چندین مرحله و جزء است و این مقاله، کوشیده است تا در پاسخ به این سوال که محیط‌شناسی در دیپلماسی عمومی چگونه است،؟ یکی از مراحل مهم طراحی آن‌را تشریح و محیط‌شناسی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی را ارائه دهد. یکی از رویکردهای مستمر حکومت عربستان برای مهار جمهوری اسلامی ایران از درون، بهره‌برداری از فضای مجازی و تاسیس شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای و رسانه‌های دیگر است تا مردم ایران را مخاطب خود قرار دهد. این درحالی است که ایران کمتر در مقام مواجهه این‌چنینی با عربستان برآمده است. براین‌اساس فرصت‌ها و زمینه‌های موجود در عربستان برای دیپلماسی عمومی ایران به‌صورت موردی مطالعه می‌شود. به‌دلیل ماهیت اکتشافی مقاله، فرضیه‌ای درنظر گرفته نشده است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر اعتبارسنجی میدانی (با استفاده از خبرگان) است. تلاش شده تا داده‌های موردنیاز علاوه‌بر منابع کتابخانه‌ای، از طریق مصاحبه با 18 نفر از خبرگان گردآوری و با نرم‌افزار maxqda کدگذاری شود. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق‌ساخته است که در اختیار 32 نفر از خبرگان مرتبط با موضوع قرار داده شد و نتایج با استفاده از نرم‌افزار spss تحلیل گردید تا فرصت‌ها و زمینه‌های موجود برای دیپلماسی عمومی جمهوری‌اسلامی‌ایران در عربستان، شناسایی و رتبه‌بندی شود.

Environmental Studies in Public Diplomacy; A case study of the public diplomacy of the Islamic Republic of Iran towards Saudi Arabia

Most research on public diplomacy has looked at this issue in terms of what it is and why; For this reason, most related researches have been able to explain the concept and express the importance of this type of diplomacy. In the meantime, less research has focused on how to design and implement public diplomacy. This process view of public diplomacy consists of several stages and components, and this article seeks to answer the question of what is the ecology of public diplomacy like? One of the important design steps is to describe and present the environment of the public diplomacy of the Islamic Republic of Iran towards Saudi Arabia. . Accordingly, the opportunities and contexts in Saudi Arabia for Iranian public diplomacy are studied on a casebycase basis. Due to the exploratory nature of the article, no hypothesis has been considered in answering this question. The research method in this paper is descriptiveanalytical and based on field validation (using experts). Attempts have been made to collect the required data in addition to library resources through interviews with 18 experts and to encode it with MAXQDA software. The research tool was a researchermade questionnaire that was provided to 32 experts related to the subject and the results were analyzed using SPSS software to identify and rank the existing opportunities and fields for public diplomacy of the Islamic Republic of Iran in Saudi Arabia.