فرهنگ و امنیت ملی روسیه

سه دهه از فروپاشی شوروی و شکل‌گیری روسیه جدید می‌گذرد و هنوز هم این کشور، دستخوش تلاطم‌ها و مشکلات ناشی از آن بحران بزرگ است. یکی از مسائل مهم امروز روسیه، نسبت آن با غرب است که به‌ویژه پس از بحران اوکراین، به یک مساله پیچیده تبدیل شده که چشم‌انداز روشنی برای حل آن وجود ندارد. در نبود مبانی ایدئولوژیک گذشته و در رویارویی همه‌جانبه با غرب، مسکو به بازاندیشی در مقوله فرهنگ و سنت‌های روسی روی آورده و این مفهوم، در رفتار دولت و نیز سند جدید امنیت ملی این کشور به شکل جدی مطرح شده است. پرسش اصلی در این مقاله آن است که مفهوم فرهنگ چگونه در راهبرد امنیتی روسیه بازتاب یافته است؟ در پاسخ این فرضیه گفته شده «فرهنگ در راهبرد امنیتی روسیه به‌‌عنوان مقوله‌ای بنیادین، با سه کارکرد ایدئولوژیک و مشروعیت‌بخش، رسالت‌گرا و هویت‌بخش و نیز چون یک دارایی ارزنده و در معرض آسیب مطرح شده و این نشان‌دهنده تحولی اساسی در راهبرد امنیتی ملی روسیه است». روش تحقیق نیز «تحلیل محتوایِ کیفیِ اسناد و داده‌های موجود» است که براساس دو متغیر فرهنگ و امنیت و شاخص‌های آن‌ها کوشش شده تا اسناد راهبردی روسیه به‌ویژه سند امنیت ملی روسیه در سال 2021، ازنظر مفهوم فرهنگ بررسی، سپس براساس متون و تحلیل‌های موجود در کتب، مقالات، گزارشات و اظهارنظرهای نخبگان فکری و سیاسی و امنیتی به این مساله پرداخته شود.

Russian Culture and National Security

Three decades have been passed since the collapse of the Soviet Union and the formation of a new Russia, and the country is still facing the problems and difficulties caused by that great crisis. One of the most important issues for Russia today is its relationship with the West especially after the Ukraine crisis in 2014, has become a complex issue with no clear prospects for resolving it. In the absence of past ideological foundations and in a comprehensive confrontation with the West, Moscow has reconsidered Russian culture and traditions, and this concept has been seriously addressed in the country’s new national security document. The main question in this article is how the concept of culture is reflected in Russia’s security strategy? In response to this hypothesis, culture has emerged in Russia’s security strategy as a fundamental category of the three functions of legitimizing ideology, national identity mission, and valuable vulnerable assets. The research method is qualitative content analysis of existing documents and data based on the two variables of culture and security and their indicators and then the analyzes in books, articles, reports, and comments of intellectual, political and security elites.