نقش ژئوپلیتیک دریای خزر در راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران

از جمله متغیرهای موثر در شکل گیری خط مشی و راهبرد دفاعی کشورها، ویژگی های ژئوپلیتیک آن کشور است؛ به عبارت دیگر، راهبرد، تا اندازه زیادی متاثر از قابلیت ها و محدودیت های ژئوپلیتیک است. تاثیر ژئوپلیتیک در اتخاذ راهبردهای مناسب و اثرگذار همواره یکی از دغدغه های ذهنی پژوهشگران حوزه مطالعات راهبردی بوده که طی سال های گذشته دوچندان شده است. منطقه خزر از جمله مناطقی است که با برخورداری از مزیت های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی، جایگاه مهمی در راهبرد دفاعی ج.ا. ایران دارد و نگاه های بسیاری را به سمت خود جلب کرده است. از این رو با شناخت منطقه خزر در بستر تحلیل ژئوپلیتیک می توان، سیاست ها و راهبردهای دفاعی مناسب و موثری در این منطقه اتخاذ کرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین جایگاه ژئوپلیتیک دریایی خزر در راهبرد دفاعی ج.ا.ایران است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است و به روش توصیفی و تحلیلی انجام‌شده است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز آن نیز به روش کتابخانه‌ای (کتب، نشریات و اینترنت) و پرسشنامه ای گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که دریای خزر به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به ‌فرد در ابعاد سیاسی، اقتصادی، ارتباطی، فرهنگی، نظامی، ژئواستراتژیکی، زیست‌محیطی و حقوقی در تثبیت قدرت ملی و پیشبرد راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقش مهم و اثرگذاری را ایفاء می کند.