رستم و دوشیزه روشنی

دوشیزه روشنی از اساطیر مانوی است که نور روبوده شده به دست ایوان را دوباره به سرزمین روشنایی بر میگرداند . در برگرداندن این نور ، مهریزاد ( روح زنده ) با یاری زروان و مادر زندگی و .. برای نجات انسان نخستین که نور او ربوده شده در دست ایوان اسیرگردیده و او رابه سرزمین روشنایی باز می آورند . رستم نیز در هفت خان برای نجات کاوس که نور چشم او به دست ایوان ربوده شده و در سرزمین تاریکی در دست دیوان اسیر است با راهنمایی زال و رودابه و یاریگری رخش در تکاپوست . او با کشتن دیو سپید و بیرون آوردن جگرش ، نور زندانی شده در جگر دیو را به چشم کاوس بر می گرداند . در پایان کاوس را نجات می دهد و او را به سرزمین ایران باز می آورد . هدف نویسنده بررسی تطبیقی این دو اسطوره ی مانوی و ایرانی است که در آن به سه نکته مهم دست یافته است : 1- کاوس از نمونه ی نخستین انسان در شاهنامه است ؛ 2- کارکرد رستم در برگرداندن نوربرگرفته از اساطیر ماوی است ؛‌3- جگر دیو سپید ، زندان نور است که با چکاندن خون آن به چشم کاوس نور آزاد می شود و کاوس بینا می گردد .