درآمدی بر تاویلات اسماعیلی در آثار ناصرخسرو

واژه تاویل در قرآن هفده بار آمده و از نظر اصطلاحی ، تعاریف گوناگونی از آن ارائه شده است و از نظر ناصر خسرو و اسماعیلیه بازگرداندن سخن به اصل آن و رسیدن به معانی باطنی سخن است . ناصر خسرو پس از پذیرش آیین اسماعیلی ، به عنوان حجت جزیره خراسان ، در شعر و نثر خود به تاویل آیات و احادیث پرداخت . با مطالعه و بررسی جنبه های تاویلی در آثار ناصر خسرو در می یابیم که : 1- اندیشه تاویلی ناصر خسرو بر خرد گرایی و انسان محوری استوار است و در بیشتر موارد آیات و احادیث و حتی جزئیات احکام فقهی را به مراتب دینی اسماعیلی تاویل می کند . 2- تاویل بر عهده اساس است و سپس جانشینان وی این وظیفه را عهده دار می شوند . 3- لازمه دسترسی به تاویل اسماعیلی ، فراگیری رموز آن نزد امامان و داعیان اسماعیلی است . 4- تاویلاتی که در کتب اسماعیلیان از جمله ناصر خسرو آمده در پاره ای موارد با توجیه و استدلال همراه است و بیشتر از پشتوانه استدلال برخوردار نیست و به نظر می رسد که گونه ای از تداعی معانی باشد .