گویای خاموش( سیری در داستان دژ هوش ریا یا قلعه ذات الصور)

جهان بینی صوفیان، آشکارا دیالکتیکی است و این امر در آثار عرفانی و بخصوص در مثنوی مولوی مجال تجلی می یابد و از رهگذر نمادها و استعارات، صور گوناگون می پذیرد. آنچه به دنبال می آید، کوششی است که زند آگاهانه برای تاویل و تفسیر داستان دژهوش ربا یا قلعه ذات الصور، یعنی یکی از نمادین ترین حکایات مثنوی بر مبنای همین اندیشه بنیادین، اگر چنین تفسیری حاصل آن چیزی باشد که گادامر آن را ادغام افقها (the fusion of horizons) می خواند، نگارنده به هدف خویش دست یافته است.