تعلقات اجتماعی و اثرات آن بر بازگشت مهاجرین افغانی

در حال حاضر، سرنوشت خانواده های مهاجر افغانی از حیث بازگشت یا ابقای آنان در ایران مساله نگران کننده این خانواده ها و دل مشغولی دولتمردان ایرانی در اتخاذ تصمیم مناسب در مورد آنهاست. مهاجرت مردم افغانستان به کشورهای همسایه خاصه ایران، نوعی مهاجرت اجباری ناسالم است که با آسیب و تخریب روحی و روانی اعضای خانواده های مهاجر توام بوده است. مقاله حاضر بر اساس یافته های حاصل از مطالعه ای پیمایشی در باب علل و عوامل عدم بازگشت 400 خانواده مهاجر افغانی در شهرک مهاجرنشین ( افغانی) گلشهر مشهد تدوین یافته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که صرف نظر از جنگ و ناآرامی های داخلی به عنوان متغیر کلیدی در تحلیل این مهاجرت، بازگشت یا عدم بازگشت مهاجرین افغانی تابعی از وابستگی و تعلق به ارزشها و هنجارهای جامعه مبدا و مقصد مهاجرت است. گذر سالهای زیاد و گسترش وابستگیها و تعلقات مادی و غیرمادی( شغلی، تحصیلی، مذهبی، خانوادگی و قومی و ...) به جامعه میزبان سبب فراموشی و گسستن از تعلقات و ارزشهای جامعه مبدا( افغانستان) شده است. این مقاله تلاشی است برای تشریح ویژگیها، ابعاد و گونه های مهاجرت افغانیها و عوامل عدم بازگشت آنها با اتکاء بر وابستگیها و تعلقات به شرایط اجتماعی در جامعه مبدا و مقصد مهاجرت.