رابطه بین مدل‌های گزارشگری مالی و ویژگی‌های سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

هدف: در سال‌های گذشته، به‌دنبال افشای مالی تعدادی از شرکت‌های بزرگ، موضوع ویژگی‌های سود، به‌شکل خاصی در کانون توجه قرار گرفت. تحلیلگران مالی و سرمایه‌گذاران در تعیین جریان‌های نقدی آتی، فقط به رقم سود حسابداری، به‌عنوان تنها شاخص تعیین‌کننده توجه نمی‌کنند، بلکه برای آن‌ها پایداری و تکرارپذیر بودن سود گزارش‌شده نیز بسیار مهم است. آن‌ها بیشتر از رقم نهایی سود، به اقلام تشکیل سود واقعی، سودمندی در پیش‌بینی سود آتی و همچنین به ثبات، پایداری وعدم تغییرپذیری سود گزارش‌شده توجه دارند. سود یکی از عوامل بسیار مهم و موثر بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی است. آگاهی استفاده‌کنندگان از قابل‌اتکا بودن سود، می‌تواند آن‌ها را در اتخاذ تصمیم‌های بهتر در خصوص سودآوری و تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی یاری دهد. در این پژوهش رابطۀ بین مدل‌های گزارشگری مالی و ویژگی‌های سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است.روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. در پژوهش حاضر داده‌های موردنیاز از نرم‌افزار ره‌آورد نوین، صورت‌های مالی شرکت‌ها و سندکاوی و همچنین، سایت کدال استخراج شده است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازۀ زمانی 1391 تا 1401 بوده است. از نرم‌افزار استاتا 14 برای آماده‌سازی داده‌ها و تخمین مدل‌ها و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از الگوی داده‌های ترکیبی استفاده شده است.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که رویکرد خالص دارایی‌ها، بر کیفیت اقلام تعهدی تاثیر منفی و بر هموارسازی سود تاثیر مثبت دارد. همچنین، رویکرد خالص دارایی‌ها بر قابلیت پیش‌بینی سود تاثیر منفی می‌گذارد؛ اما بر پایداری سود تاثیری ندارد. رویکرد معاملاتی بر کیفیت اقلام تعهدی تاثیر مثبت دارد؛ اما بر هموارسازی سود تاثیری ندارد. همچنین، رویکرد معاملاتی بر قابلیت پیش‌بینی سود تاثیری ندارد؛ اما بر پایداری سود تاثیر منفی می‌گذارد.نتیجه‌گیری: این پژوهش ویژگی‌های سود را چهار عامل کیفیت اقلام تعهدی، هموارسازی سود، قابلیت پیش‌بینی سود و پایداری سود قرار داده است. پژوهش حاضر کیفیت اقلام تعهدی که اقلام تعهدی را با جریان‌های نقدی دوره‌های گذشته، جاری و آتی مرتبط می‌سازد، ارائه و سپس آن را آزمون کرده است. این معیار (که به آن کیفیت اقلام تعهدی می‌گویند) با میزان هزینۀ بدهی و هزینۀ حقوق صاحبان سهام ارتباط دارد. پایداری سود میزان ثبات و دوام سود را نشان می‌دهد. مدیریت قادر نیست که کلیۀ نیازهای استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی را برآورده کند، این مشکل موجب بالا رفتن درجه سطح اتکا بر اطلاعات مالی به شکل خروجی شرکت‌ها می‌شود، بنابراین اهمیت دادن به کیفیت سودها قبل از هر نوع تصمیم‌گیری حائز اهمیت است. هرچقدر که کیفیت سود بالاتر باشد، به‌طبع آن، عملکرد شرکت‌ها بهتر خواهد شد. بنا به‌دلایلی نظیر ابقا در شرکت، دریافت پاداش و سایر عوامل، مدیر خواسته یا ناخواسته وضعیت شرکت را مطلوب جلوه می‌دهد؛ بنابراین ویژگی‌های سود شرکت‌ها، تحت تاثیر مبانی گزارشگری و صلاح‌دید مدیران آن‌ها قرار می‌گیرد. هر چه سودها قابلیت اتکای کمتری داشته باشند، اطلاعات مفید کمتری ارائه می‌کنند.

exploring the link between financial reporting models and earnings characteristics among tehran stock exchange listed companies

objectiveobjective: in recent years, the focus on earnings characteristics has intensified, spurred by the financial disclosures of some major corporations. financial analysts and investors not only consider the accounting profit figure when assessing future cash flows but also prioritize the sustainability and repeatability of reported earnings. more than the final earnings figure, they refer to the items that make up real earnings, usefulness in predicting future earnings, as well as the stability, sustainability, and immutability of reported earnings. earnings are one of the most important factors affecting economic decisions. users’ awareness of the reliability of earnings can help analysts make better decisions about profitability and financial statement analysis. this study examines the relationship between financial reporting models and earnings characteristics of companies listed on the tehran stock exchange. methodsthe present study is applied in terms of purpose. in the present study, the required data have been extracted from rahavard novin software, financial statements of companies and text mining as well as the codal website. the statistical population of the present study includes companies listed on the tehran stock exchange from 2012 to 2022. stata 14 was the software utilized for data preparation and model estimation in this study. the panel data model was used to test the research hypotheses. resultsthe findings of this study indicate that the net assets approach negatively impacts the quality of accruals, positively influences income smoothing, negatively affects earnings predictability, and does not impact earnings sustainability. additionally, the results obtained indicate that the transactional approach positively affects the quality of accruals, has no effect on income smoothing or earnings predictability, and negatively impacts earnings sustainability. conclusionthis study has examined earnings characteristics from four perspectives: accruals quality, income smoothing, earnings predictability, and earnings sustainability. accruals quality associates accruals with past, present, and future cash flows, and then tests them. this criterion (called accruals quality) is related to debt cost and equity cost. earnings sustainability indicates the stability and persistence of earnings. because management cannot address all the requirements of financial statement users, reliance on financial information as companies’ output is heightened. thus, the significance of earnings quality is paramount prior to decision-making, as higher earnings quality correlates with better company performance. for reasons such as retention in the company, bonus receipt, and other factors, the manager consciously or unconsciously presents the status of the company as favorable; therefore, the characteristics of corporate earnings are influenced by the foundations of reporting and the discretion of their managers. less reliable earnings equate to less useful information they offer.