تحلیلی بر بازار سرمایه با استفاده از رویکرد شبکه

هدف: توسعه شبکه‌های ارتباطی سهام، موضوع مهمی برای کشف ارتباطات بالقوه بین شرکت‌های مختلف محسوب می‌شود؛ از این ‌رو هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل ساختار ارتباطی شرکت‌های موجود در بازار سرمایه بر مبنای قیمت، بازده و حجم معاملات سهام با رویکرد شبکه است.روش: روش این پژوهش کمّی و از نوع تحلیل شبکه است. داده‌های پژوهش در بازه زمانی 1396 تا 1399 گردآوری شده است.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که با افزایش مبنای هم‏بستگی، از میزان ارتباطات بین شرکت‌های مختلف کاسته می‌شود و بی‌نظمی افزایش می‌یابد. در واقع، هر چقدر مبنای هم‏بستگی بیشتر در نظر گرفته شود، احتمال تاثیرپذیری از یک متغیر مشترک یا تاثیرگذاری متقابل کمتر می‌شود که این مسئله به کاهش ارتباط بین سهام منجر خواهد شد. از سوی دیگر، در شبکه ارتباطی شرکت‌هایی هستند که در مقایسه با بقیه، در موقعیت مناسب‌تری قرار دارند. آن‌ها ممکن است از تعداد ارتباط بیشتر، دسترسی به اطلاعات سریع‌تر و تاثیرگذاری بیشتر بر تغییرات قیمت سایر واحدها برخوردار باشند؛ در نتیجه این شرکت‌ها می‌توانند تعیین‌کننده و پیشرو باشند یا به بیانی دیگر، نقش بازیگران کلیدی و تاثیرگذار را در ساختار حاکم ایفا کنند. افزون‌بر مطالب بیان شده، نتایج نشان داد که در دوره دوم سال 1399 نسبت به دوره اول، شبکه‌های ارتباطی بسیار بی‌نظم‌تر و پراکنده‌تر بوده است.نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت شبکه‌های ارتباطی بازار سرمایه و نقش تعیین‌کننده شرکت‌های کلیدی، تحلیل الگوی روابط کمک می‌کند تا با آشکارسازی ساختار شبکه‌ای بازار سرمایه، تلاشی در جهت افزایش شفافیت، کاهش ریسک و به‌دنبال آن بهبود تصمیم‌گیری، خط‌مشی‌گذاری، بهینه‌سازی پرتفوی و غیره صورت گیرد.

an analysis of capital market using network approach

objectivefinancial markets are considered to be a kind of complex network due to the interaction and interrelationship of its various actors. therefore, the development of stock communication networks is an important issue for discovering potential connections between different companies. therefore, the purpose of this research is to investigate and analyze the communication structure of companies in the capital market based on price, return, and trading volume of stock with a network approach. methodsthis study employs a quantitative research methodology, specifically focusing on network analysis. the data were collected in the period between 2017 and 2021 and analyzed using the network analysis method and with the help of excel 2021, spss 26, ucinet 6, and its complementary package netdraw. in addition to the general analysis and review of the price, returns, and trading volume of the stock correlation network, the performance of each node in the network was also investigated using micro-indices. centrality is one of the most important micro-concepts of network analysis, which examines the influence and importance of people in the network. also, it was studied with three indices of degree, betweenness, and closeness of centrality of network nodes. resultsthe results indicated that as the correlation basis expands, there is a decrease in communication between different companies along with an increase in irregularity. the higher the correlation basis, the less likely it is to be affected by a common variable or interaction, which will reduce the correlation between stocks. in addition, there are companies in the communicative network that are in a better position than the rest. they may have higher connections, faster access to information, and greater influence over other units’ price changes. as a result, these companies can play a decisive and leading role, or in other words, the role of key and influential actors in the governing structure. also, the results showed that in the second period of 2021 compared to the first period, communication networks were much more erratic and scattered. conclusionconsidering the importance of capital market communication networks and the decisive role of key companies, relationship pattern analysis helps to increase transparency, reduce risk, and, consequently, improve decision-making, policy-making, portfolio optimization, etc by revealing the network structure of the capital market. the results of this research can lead to a better understanding of the forces that create the communication structure of companies and enable policymakers to make better decisions. therefore, all users are suggested to pay attention to the communication structure governing the companies in the capital market and the role and impact of their position on the advancement of the company’s goals in their decisions and to consider this communication structure and the way power is distributed.