اثر تقدم تاخر بین سهم‌های درون صنعت: ارزیابی کارایی بازار و ارائه استراتژی معاملاتی

هدف: بر اساس فرضیه بازار کارا، قیمت سهام، همه اطلاعات موجود را منعکس می‌کند و باید تغییرات قیمت یا بازده پیش‌بینی‌ناپذیر باشد. اما اثر تقدم تاخر، پدیده‌ای است که قابلیت پیش‌بینی بازده را در بازار سهام فراهم می‌کند. بررسی رابطه تقدم تاخر بین سهم‌ها، علاوه بر ارزیابی کارایی بازار، استراتژی‌های معاملاتی مفیدی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.روش: این پژوهش، با استفاده از مدل خود‌رگرسیون برداری، وجود رابطه تقدم تاخر را بین سهم‌های موجود در بیست صنعت بورس اوراق بهادار تهران که 75 درصد از سرمایه بازار را پوشش می‌دهد، در سال‌های 1394 تا 1399 بررسی کرده است.یافته‌ها: از 20 صنعت موجود در نمونه پژوهش، 13 صنعت اثر تقدم تاخر را نشان می‌دهد. در 10 صنعت، بازده سهم‌های کوچک درون صنعت، بر بازده سهم‌های بزرگ همان صنعت متقدم است. در حالی که در 3 صنعت دیگر، بازده سهم‌های بزرگ درون صنعت، بر بازده سهم‌های کوچک همان صنعت متقدم است. افزون بر‌ این، در صنایع رایانه، حمل‌ونقل و محصولات فلزی که صنایع کمابیش کوچکی شمرده می‌شوند، اثر تقدم تاخر قوی‌تری مشاهده شده است.نتیجه‌گیری: وجود روابط تقدم تاخر یا بازده‌های پیش‌بینی‌پذیر گسترده بین سهم‌های درون صنعت، نبود کارایی فراگیر در بازار بورس اوراق بهادار تهران را نشان می‌دهد. نتیجه دیگر اینکه در بعضی از صنایع بورس اوراق بهادار تهران، استراتژی‌های معاملاتی بالقوه سودآوری وجود دارد.

Lead-lag Effects between Stocks Intra-industry: Evaluating Market Efficiency and Providing Trading Strategy

Objective: The efficient market hypothesis (EMH) states that stock prices reflect all available information and price changes (or return) should be unpredictable. But the leadlag effect is a phenomenon that provides the predictability of return in the stock market. Examining the leadlag relationship between stocks, in addition to evaluating market efficiency, provides investors with useful trading strategies.Methods: This study has investigated the leadlag effect between stocks within 20 industries of the Tehran Stock Exchange (which cover 75% of the market capital) from 2015 to 2020 using the vector autoregression (VAR) model.Results: From 20 industries in our sample, 13 industries show the leadlag effect. In 10 industries, the return of small stocks leads to the return of big stocks within the same industry. Whereas, in the other 3 industries, the return of big stocks leads to the return of small stocks within the same industry. In addition, a stronger leadlag effect has been observed in the computer, transportation, and metal products industries (which are relatively small industries).Conclusion: These observed leadlag relationships (or predictable returns) between stocks intraindustry show a systemic inefficiency in the Tehran Stock Exchange market. Also, the results show that in some industries of the Tehran Stock Exchange, there are potentially profitable trading strategies.