بررسی رفتار توده‌ای در بورس اوراق بهادار تهران با مدل چیانگ و ژنگ

هدف: در سطح کلان، مالی رفتاری دغدغه‌های بسیاری در تقابل با نظریه‌های مالی کلاسیک و کارایی بازار ایجاد کرده ‌است. زمانی که سرمایه‌گذاران به‌جای رفتار و تصمیم‌گیری منطقی بر مبنای تحلیل‌های خود، از سایر سرمایه‌گذاران پیروی می‌‌کنند و نظر دیگران، تصمیم سرمایه‌گذاری آنها را تغییر می‌دهد، رفتار توده‌ای پدید می‌آید. گاهی رفتار توده‌ای برای سرمایه‌گذارانی که دانش و تجربه کمتری دارند تا حدی عقلایی است؛ اما وجود رفتار توده‌ای گسترده در بازار، ممکن است به نوسان‌های بازده و بی‌ثباتی بازار سرمایه منجر شود که به‌نوعی، منبع ریسک شناخته می‌شود. هدف این مطالعه، بررسی وجود رفتار توده‌ای بین سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی 4 ساله، یعنی از 02/03/1394 تا 31/02/1398 است.روش: پژوهش حاضر با استفاده از مدل چیانگ و ژنگ، به بررسی رفتار توده‌ای گسترده در بازار می‌پردازد. این مدل اقتصادسنجی با تکیه بر بازده روزانه صنایع، بازده روزانه پرتفولیو انتخاب شده و انحراف مطلق مقطعی بازده است. همچنین یکی از برتری‌های مهم این مدل در مقایسه با مدل‌های قبلی، توانایی بررسی رفتار توده‌ای در دوره‌های صعودی و نزولی بازار به‌صورت مجزا است.یافته‌ها: فرض وجود رفتار توده‌ای سرمایه‌گذاران در بازار تایید شد ‌و در کل این بازه زمانی 4 ساله با در نظر گرفتن دوره‌های ریزش و صعود بازار به‌صورت جداگانه، رفتار توده‌ای در هر دو وضعیت مشاهده شد؛ ولی شدت آن در دوره‌‌ای صعودی بیشتر بود.نتیجه‌گیری: با توجه به ضرایب به‌دست‌آمده از معادلات رگرسیونی و نوع رفتار توده‌ای، به‌لحاظ بروز در زمان‌های صعود یا افول بازار، می‌توان نتیجه گرفت که به‌طور کلی، سرمایه‌گذاران در بورس تهران رفتار توده‌ای داشته‌اند؛ اما در دوره‌های ریزش بازار تا حدی منطقی‌تر عمل کرده‌اند و شدت رفتار توده‌ای خود را در سرمایه‌گذاری‌ها کاهش داده‌اند.

Herd Behavior Analysis in Tehran Stock Exchange with Chiang and Zheng Model

Objective: Behavioral finance, as a subfield of behavioral economics, has posed many challenges to classic financial theories and market efficiency. In general, herd behavior emerges when investors decide to follow other investors rather than relying on their own analysis and knowledge and change their decisions based on other investors’ opinions. Even though this behavior may be rational for less sophisticated investors, the existence of wide herding may result in volatility in returns and instability of the capital market, which is known as a source of financial risk. The purpose of this study is to investigate the herd behavior among investors in Tehran Stock Exchange during the 4year period from 23/05/2015 to 21/05/2019.Methods: This study examines the existence of wide herding among investors in Tehran Stock Exchange by using the Chiang and Zheng model which is an econometric model based on the daily return of sectors, the daily return of the selected portfolio and crosssectional absolute deviation. Besides, Chiang and Zheng model is the only econometric based model which can detect herd behavior in upmarkets and downmarkets separately.Results: The findings of the study clearly illustrate that the assumption of investors herd behavior in the market has been confirmed. In addition, herd behavior is stronger in the upmarkets than the downmarkets during the mentioned 4year period. It should be noted that herd behavior was detected in both up markets and down markets, but the intensity was higher in upmarkets.Conclusion: With respect to the obtained coefficients in the regression equations and the type of herd behavior in terms of occurring in down markets or up markets, it can be concluded that investors in Tehran Stock Exchange are generally affected by herd behavior, but in periods of market decline, investors decide and act somewhat more rational, and they show lower intensity of herd behavior in their investments.