بررسی کارایی متغیر طی زمان در بازارهای طلا و ارز ایران

هدف: فرضیه بازار کارا، از نظریه‌های بنیادین در علوم مالی محسوب می‌شود. کارایی یا ناکارایی بازار در راستای هدف کسب سود برای سرمایه‌گذاران در بازارهای دارایی بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی شکل ضعیف کارایی در بازارهای ارز و طلا در ایران طی دوره زمانی فروردین 1359 تا شهریور 1397 برای بازار ارز و فروردین‌ 1364 تا شهریور 1397 برای بازار طلا است.روش: با توجه اینکه روش‌های خطی نمی‌توانند امکان وجود شکست ساختاری و رفتار غیرخطی در سری‌های زمانی مربوط به قیمت دارایی‌ها را مدل‌سازی کنند، در این مطالعه برای آزمون کارایی بازارهای ارز و طلا، از آزمون ریشه واحد غیرخطی مارکوف سوئیچینگ استفاده شده است.یافته‌ها: یافته‌های حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد، بر اساس روش خطی، در هر دو بازار ارز و طلا کارایی وجود دارد. این در حالی است که بر اساس آزمون ریشه واحد غیرخطی مارکوف سویچینگ، کارایی در هر دو بازار به‌صورت متغیر در زمان برقرار است. به بیان بهتر، در هر دو بازار، در برخی دوره‌ها کارایی ضعیف است و در برخی دوره‌ها ضعیف نیست. همچنین یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد دلیل ناکارایی موجود در بازارهای مورد بررسی در برخی از دوره‌ها، دخالت دولت در بازار بوده است.نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، آزمون‌های ریشه واحد خطی که تاکنون از آنها برای بررسی کارایی ضعیف در بازارهای دارایی استفاده می‌شد، برای بررسی دقیق این فرضیه توان کافی ندارد. دلیل آن نیز این است که سری‌های قیمتی در بازارهای دارایی، به‌صورت ذاتی رفتاری غیرخطی دارند، بنابراین، مدل‌سازی این متغیرها با روش‌های خطی به نتیجه‌گیری اشتباه منجر خواهد شد.

The Investigation of Time Varying Efficiency in Financial Markets of Iran: Case Study of Foreign Exchange and Gold Markets

Objective: The Efficient Market Hypothesis is one of the cornerstones of modern financial economics. It’s also an important topic for investors in terms of making extra profit. In this way, the main objective of this study is to test the weak form of market efficiency in Iran foreign exchange and gold markets using monthly data during 1980M042018M09 and 1985M042018M09 respectively for foreign exchange market and gold market.Methods: Due to inability of linear models in capturing structural breaks and nonlinearities in financial time series, in this paper, for testing the efficiency in foreign exchange and gold markets the Markov Switching Unit Root method has been used.Results: The result of the linear unit root test show that both the foreign exchange and gold markets are efficient; But the results of the Markov Switching unit root test is slightly different and show that market efficiency has a time varying nature. Results also show that the main source of market inefficiency is the government’s interference in the market.Conclusion: Results of this research show that the linear unit root tests which have been used so far in literature for testing the weak form of efficiency in asset markets suffer from the lack of power for testing EMH. The reason is straightforward, since most financial time series are nonlinear in nature, therefore modelling such time series with linear methods inevitably will result in biased results.